TY - JOUR ID - 2021310 TI - نظریه «وابستگی» در تاریخ روابط خارجی ایران (مطالعه موردی از کودتای 1299 تا سقوط رضاشاه) JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 5 LA - fa SN - 2423-4028 AU - Mohammad, malekzadeh AD - استادیار - گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 21 IS - 1 SP - 67EP - 86استعمار ,ايران ,رضاشاه ,روابط خارجي ,وابستگي ,DO - 10.22034/tarikh.2024.2021310 AB - تاریخ عصر پهلوی دوره گذار ایران از عصر نیمه‌استعماری به دوران نو‌استعماری و وابستگی به قدرت‌های امپریالیستی است. پژوهش حاضر با بررسی روابط خارجی ایران در دوره پهلوی اول، آن را بر مبنای نظریه «وابستگی» مطالعه و بررسی کرده است. رضاشاه در حلقه رقابت دو قدرت برتر آن دوره (یعنی روس و انگلیس) عملاً به کارگزاری وابسته و فاقد اراده تبدیل شد. وی در چارچوب این رقابت مجری سیاست‌های استعمارگرانی بود که منافع خود را در وابستگی حکومت ایران به آنان جست‌وجو می‌کردند. پژوهش حاضر بر اساس روش «وابستگی» به دنبال بررسی مسئله اصلی پژوهش، یعنی کارکرد روابط خارجی ایران در دوران پهلوی اول بوده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، عشق و شیفتگی رضاشاه به فرهنگ و تمدن غربی، وی را به تقلید کورکورانه از آن و تلاش برای اجرای آن فرهنگ نامتجانس در جامعه اسلامی ایران سوق داد. در همین حال، ترس و نگرانی وی نسبت به توطئه غربیان علیه حکومت خود، او را به اطاعت بیشتر از بیگانگان واداشت که همین ایران را در مدار پیچیده وابستگی در ابعاد گوناگون گرفتار ساخت. UR - https://tarikh.nashriyat.ir/node/2021310 L1 - https://tarikh.nashriyat.ir/sites/tarikh.nashriyat.ir/files/article-files/2021310-1725856548.pdf ER -