TY - JOUR ID - 2021329 TI - ساختارشناسی حکومت خلفای سه‌گانه JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 5 LA - fa SN - 2423-4028 AU - mohammad, Azizi AD - استادیار - علوم پزشکی آزاد تهران AU - Reza, Baradaran AD - Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 21 IS - 2 SP - 7EP - 26خلفاي سه‌گانه ,ساختارشناسي ,ساختار ايدئولوژيک ,ساختار سياسي ,ساختار اقتصادي ,پيامدهاي ساختاري ,حکومت خلفای سه‌گانه ,DO - 10.22034/tarikh.2025.2021329 AB - حاکمان برای ثبات و پایداری حکومت و تحقق اهداف و غایات خود، ناگزیر به ایجاد ساختارهای متنوعی در درون حکومت هستند. به‌عقیده‌ی جامعه‌شناسان، کارکردهای ساختار این است که اولاً، انسداد و طرد اجتماعی را برای گروه‌های معارض و معترض قدرت کاملاً مدیریت‌شده و نظام‌مند خواهد کرد. ثانیاً، مانع بروز تنش و کشمکش‌های اجتماعی نسبت به تغییرات و نابرابری‌ها می‌گردد. ازاین‌رو در عصر خلافت، سه ساختار ایدئولوژیک، سیاسی و اقتصادی پدیدار شد. ساختار ایدئولوژیک به هدف تغییر، دستکاری و مهار عقاید و ارزش‌های مردم طراحی شد و مبتنی‌بر سه مؤلفه (منع نگارش و نشر احادیث نبوی، مشروعیت‌زدایی از سخنان رسول خدا، و جعل و تحریف و بدعت) بود. ساختار سیاسی ـ مدیریتی مبتنی بر انحصار سطوح گوناگون قدرت به قریش و حذف بنی‌هاشم، انصار و دیگران از آن بود. ساختار اقتصادی نیز سامان‌یافته از حذف منابع مالی مخالفان و محدودسازی اقتصادی آنان، توزیع هدفمند و جهتدار بیت‌المال با نگاه ویژه به قریش و امویان بود. ساختارهای نوین سه‌گانه‌ی مزبور در عصر خلافت، تضادها، تنش‌ها و نزاع‌های خونین فرقه‌ای، گسست‌ها و شکاف‌های اجتماعی، نابرابری توزیعی در منابع سیاسی، اقتصادی و پیامدهای سوء دیگری را در طول تاریخ دامنگیر جامعه اسلامی کرد. این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر داده‌های تاریخی صورت یافته، در پاسخ به این سؤال است که دوران پس از رحلت پیامبر اکرم و حاکمیت خلفا مبتنی بر چه ساختارهایی بوده است؟ آثار منفی بر بستر این ساختارها چه بوده است؟ UR - https://tarikh.nashriyat.ir/node/2021329 L1 - https://tarikh.nashriyat.ir/sites/tarikh.nashriyat.ir/files/article-files/2021329-1738831812.pdf ER -