TY - JOUR ID - 2022061 TI - تقابل وهابیت سنتی و وهابیت دولتی در عربستان سعودی (از 1920 تا 1980 میلادی) JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 5 LA - fa SN - 2423-4028 AU - Zhra, Hamedi AD - استادیار - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد داراب AU - Abdolrasuol, Azimian AD - AU - Jalil, Pourhassan Darabi AD - استادیار Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 21 IS - 2 SP - 87EP - 100محمد بن عبدالوهاب ,وهابيت سنتي ,وهابيت دولتي ,اخوان قديم ,اخوان جديد ,مسجدالحرام ,DO - 10.22034/tarikh.2025.2022061 AB - با ظهور محمد بن عبدالوهاب و اتحاد او با محمد بن سعود جد خاندان آل‌‌سعود، ایدئولوژی وهابیت با قدرت شمشیر به‌تدریج در شبه‌جزیره‌ی عربستان منتشر و فراگیر شد. پس از جنگ جهانی اول و تشکیل دولت سوم سعودی توسط ملک عبدالعزیز، سران قبایل نجد که از پیروان سنتی و بنیادگرای وهابیت بودند، تحت عنوان «جمعیت اخوان» در تحکیم قدرت او نقش مهمی داشتند. اما پس از مدتی با مشاهده‌ی دگرگونی و انحراف عبدالعزیز از معیارهای وهابیت، به مقابله با او پرداختند. این تقابل منجر به رویارویی و سرکوب «جمعیت اخوان» گردید. گرچه در ظاهر، عبدالعزیز فتنه را خاموش کرد، اما این تفکر در قلب‌ها و سینه‌ها نهفته ماند تا بار دیگر در سال 1979 «جمعیت اخوان جدید» به رهبری جهیمان با تسخیر مسجدالحرام در برابر حکومت و بدعت‌های موجود به قیام پرداخت. بررسی علل و چگونگی این کشمکش که ریشه در تقابل وهابیت سنتی و وهابیت دولتی دارد، موضوع محوری این جستار است که با روش «تاریخی» و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به آن پرداخته است. UR - https://tarikh.nashriyat.ir/node/2022061 L1 - https://tarikh.nashriyat.ir/sites/tarikh.nashriyat.ir/files/article-files/2022061-1738831948.pdf ER -