TY  - JOUR
ID  - 5002037
TI  - نهاد بیت‌المال در دولت نبوی؛ واقعیت تاریخی یا برداشت متأخّر؟
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 5
LA  - fa
SN  - 2423-4028
AU  - Seyed javad, mirzazadeh
AD  - عضو هیئت علمی اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
AU  - Seyyed Mohammad Kazem, Rajaei Rameshe
AD  - استاد - گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
AU  - Seyyed Mohammad Ali, mousavi
AD  - استادیار گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
AU  - Mohammad javad, yavari
AD  - استادیار - گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام)
Y1  - 2025
PY  - 2025
VL  - 22
IS  - 2
SP  - EP  - بیت‌المال ,دولت نبوی ,تشکیلات اداری و مالی ,DO  - 10.22034/tarikh.2025.5002037
AB  - دیدگاه غالبی که در میان سیره‌نگاران و تاریخ‌پژوهان وجود دارد مبنی بر اینکه نهاد بیت‌المال و تشکیلات مالی و اداری آن بعد از عصر نبوی و در دوران خلفاء شکل گرفته است، این سؤال جدی را ایجاد می‌کند که آیا الزامات حکومتی، مدیریتی و مالی اقتضای وجود چنین نهاد مهمی را در دولت نبوی نداشته است؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد تاریخ‌نگاری انتقادی، به بررسی مبدأ تأسیس نهاد بیت‌المال در صدر اسلام می‌پردازد. هدف اصلی، واکاوی شواهد تاریخی پیرامون وجود نهاد بیت‌المال به عنوان سازوکار مالی نظام‌مند با کارکردهای مشخص در عصر پیامبر9 است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه ادبیات مفهوم بیت‌المال به شکل رسمی در زمان حکومت نبوی شکل نگرفت، اما کارکردهای اصلی این نهاد به شکل غیرمتمرکز وجود داشت. شواهد و گزارشات تاریخی حکایت از وجود خزانه و مکان‌های پراکنده و غیرثابت مانند نگهداری اموال در مسجد، نزد کارگزاران محلی، چراگاه اختصاصی و غیره دارد و فراتر از آن، وجود نظام کارگزاری مالی، جذب، توزیع، حسابرسی و نظارت بر اموال عمومی، به عنوان یک ساختار مالی منسجم را اثبات می‌کند.
UR  - https://tarikh.nashriyat.ir/node/5002037
L1  - ER  -