TY - JOUR ID - 5002697 TI - نقش‌ «بنو سهم بن عمرو» در شکل¬گیری و تثبیت جانشینیِ خلفای نخستین JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 5 LA - fa SN - 2423-4028 AU - Ebrahim, Rezai AD - حوزوی - سطح 4 حوزه شیعه شناسی Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 22 IS - 2 SP - EP - قریش ,جانشینی پیامبر ص ,خلفای نخستین ,بنوسهم بن عمرو ,DO - 10.22034/tarikh.2025.5002697 AB - پس از رحلت پیامبر (ص)، نخستین الگوی انتخاب خلیفه بدون تکیه بر نصّ شکل گرفت که با مخالفت‌ها و بحران‌های گسترده مواجه شد و برای تثبیت خود، متکی بر قدرت اقتصادی، نظامی، سیاسی و فرهنگی بطون قریش، به‌ویژه بطن «بنوسهم بن عمرو» بود. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره‌گیری از منابع تاریخی و حدیثی فریقین، ابعاد تأثیرگذاری این بطن در شکل‌گیری و تثبیت جانشینی خلفای نخستین را تبیین می‌کند. نتایج نشان می‌دهد که با وجود جمعیت متوسط، بنی‌سهم نقش مؤثری در تحولات سیاسی و نظامی صدر اسلام داشته است. در دوران پیامبر، بیشتر بزرگان قبیله در صف مخالفان بودند و شکست‌ در نبردها، دشمنی عمیق آنان با امام علی (ع) را رقم زد. در خلافت ابوبکر و عمر، به‌ویژه با فعالیت عمرو بن عاص، آنان در فتوحات و تثبیت ساختار حکومتی مشارکت فعال داشتند. دوران عثمان با کاهش جایگاه و پیوستن به اعتراض‌ها همراه بود. در حکومت امام علی (ع)، بخش عمده قبیله در جبهه مخالف قرار گرفت و از معاویه حمایت کرد. بررسی تطبیقی دوره‌ها نشان می‌دهد جایگاه سیاسی بنی‌سهم همواره متغیر و تابع تعامل با قدرت مرکزی بوده است. UR - https://tarikh.nashriyat.ir/node/5002697 L1 - ER -