@article {
author = {Ahmadi Manesh, Mohammad},
title = {جغرافیای تاریخی و شهری همدان در سده‌های نخستین اسلامی},
journal = {تاریخ اسلام درآینه پژوهش 29، بهار 1390},
volume = {8},
number = {1},
pages = {5-26},
year  = {2011},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {2423-4028},
eissn = {2980-8375},
doi = {},
abstract = {The basic assumption of this paper is that the development of Iran's cities goes back to the early centuries of Islam. One of the consequences of this assumption is the issue of boundaries of the mountainous district and the position of Hamadan in it. It is known that Hamadan as well as Isfahan and Ray are mountainous areas but Hamadan has always been called the center of Jibal. This, along with the confusion about determining the boundaries of Jibal, increases the importance of the study of these boundaries to understand the position of Hamadan. The development of new cities and accelerated urban development are among the factors which contributed to the change of the boundaries and  development and formation of social and economic fabric of the ancient cities including Hamadan. The findings of the research can be summarized as follows: Hamadan was the center of a district which was called Jibal in the strict sense of the word. Towards the end of Sasanid period this city declined and had an inferior position to that of Isfahan and Rey, despite its relative growth in the early Islamic centuries. Besides, it was a vast and decentralized city whose urban and social fabric was influenced by the rapid development in the early Islamic period. },
keywords = {Hamadan, Rey, Isfahan, Jibal, Mad, urban development, urban fabric, },
title_fa = {جغرافیای تاریخی و شهری همدان در سده‌های نخستین اسلامی},
abstract_fa ={پیش فرض بنیادین این نوشتار، توسعه‌ی شهرهای ایران در نخستین سده های اسلامی است. یکی از پیامدهای چنین پیش فرضی، مسئله حدود جبال و موقعیت همدان در آن می باشد. می دانیم که با وجود شهرهای اصفهان و ری، همواره همدان مرکز جبال معرفی شده است و این امر همراه با آشفتگی در تعیین حدود جبال، بررسی این حدود را برای فهم موقعیت همدان پراهمیت می سازد. عواملی همچون گسترش شهرهای تازه و رشد شتابان شهری، در تغییر حدود، گسترش و شکل گیری بافت اجتماعی و اقتصادی شهرهای کهن، از جمله همدان نقش داشته اند.
نتیجه‌ی این پژوهش را در چند گزاره می توان خلاصه کرد: همدان مرکز ناحیه ای بود که به معنای خاص، جبال نامیده می شد و از اواخر دوره‌ی ساسانی به راه افول افتاد و به رغم رشد نسبی در سده های نخستین اسلامی، جایگاهی فروتر از ری و اصفهان داشت و سرانجام، شهری بود گسترده و غیرمتمرکز که رشد پرشتاب در آغاز دوره‌ی اسلامی بر بافت شهری و اجتماعی آن تأثیر نهاد.},
keywords_fa = {همدان ,ری ,اصفهان ,جبال ,ماد ,گسترش شهری ,بافت شهری. ,},
url = {https://tarikh.nashriyat.ir/node/634},
eprint = {https://tarikh.nashriyat.ir/sites/tarikh.nashriyat.ir/files/article-files/1_1.pdf}
}