TY - JOUR ID - 742 TI - نقد دیدگاه شرق‌شناسان قرن نوزدهم به کارکرد اجتماعی روحانیان عصر قاجار JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 5 LA - fa SN - 2423-4028 AU - Shokrollah, Khakrand AD - استادیار AU - Mahdi, Dehghan Hesampur AD - دانشجوی دکتری - تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 13 IS - 1 SP - 5EP - 26DO - AB - از رویکرد نوشته ها و مطالعات غربیان درباره‌ی وجوه گوناگون حیات فکری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی سرزمین های دیگر در قرن نوزدهم به عنوان «سنت شرق شناسانه» یاد می شود. شرق شناسان که گروه های متفاوتی، اعم از مأمور سیاسی تا مسافر و محقق را شامل می شوند اجزای گوناگون جوامع شرقی را از نگاه و چارچوب سنت فکری خویش مطالعه و توصیف کرده اند.       یکی از گرو ه های جامعه‌ی ایران که در قرن نوزدهم از سوی شرق شناسان مطالعه شده، روحانیان شیعی ایرانی بودند. به سبب تضاد اندیشه ای این دو گروه، یعنی روحانیان حافظ سنت در جامعه‌ی ایران و شرق شناسان دلبسته و مبلغ تجدد و مدرنیته، نوعی رویارویی بین آنان رخ داد.      نتایج این پژوهش نشان می دهد که شرق شناسان روحانیان را به عنوان یک رقیب و دشمن فکری و سد نفوذناپذیر در مقابل تجدد مدنظر داشته و سعی کرده اند در چارچوب نظریه‌ی شرق شناسی، با یک نگاه تعمیم گرایانه و کل گرایانه، صفات غیرواقع و کارکردهای غیرواقعی را به این گروه منتسب کنند، هرچند نباید از دستاوردهای مطالعاتی این گروه در شناخت نسبی روحانیان دوره قاجار، مانند جایگاه، کارکردها، ضعف ها، و رابطه‌ی آنها با مردم غفلت کرد. هدف این تحقیق آن است که روحانیان را از دریچه‌ی نگاه شرق شناسان شناسایی و بررسی کند. روش تحقیق در این پژوهش، «توصیفی- تحلیلی» و روش جمع آوری اطلاعات «کتابخانه ای» است. UR - https://tarikh.nashriyat.ir/node/742 L1 - https://tarikh.nashriyat.ir/sites/tarikh.nashriyat.ir/files/article-files/1_12.pdf ER -