@article {
author = {Hadipanah, Sadegh and Omidian, Zeynab and Yahya’I, Ali},
title = {زمینه‌ها و قالب‌های بازتاب باورها و شعائر شیعی در معماری ایران (قرون هشتم و نهم هجری)},
journal = {تاریخ اسلام در آینه پژوهش 55/ پاییز و زمستان 1402},
volume = {20},
number = {2},
pages = {117-143},
year  = {2024},
publisher = {Imam Khomeini Educational and Research Institute},
issn = {2423-4028},
eissn = {2980-8375},
doi = {},
abstract = {Along with the establishment of the Ilkhanate and Timurid governments and their tolerant policies, a new chapter of social and political life was established for the Shites in the 8th and 9th centuries AH. The Shiites gradually became free to speak [there was no need for taqiyyah] and were not isolated anymore and began to publish their thoughts in various fields, including architecture and its related arts. Therefore, architectural works have a special position in identifying the religious thoughts and beliefs of the Shiites of this period. Identifying the historical context of Shia beliefs and rituals in the Iranian architecture, this research seeks to answer the following question: how Shia artists reflected their beliefs in their architecture and what tools and forms did they use to convey them? I have used a historical research method to answer this question. The findings of this research show that Shia religious beliefs have influenced both the appearance and the interior of the architectural works and constructions of this period. The Shiite artists have tried to express their thoughts and beliefs - such as devotion to the pure Imams, especially Imam Ali, shahadatain (recitation of the articles of faith), the great salawat (veneration for Mohammad), and topics such as Quranic verses and Divine names, qodsi and prophetic hadiths and narrations - through lights and colors, inscriptions and shamseh medallions. The increase in Shiite slogans and beliefs is also closely related to the political and social developments of these centuries, i.e., the fall of the Abbasid Caliphate, the religious tolerance of the Mongols, as well as the growth of Sufism and its connection with Shiism.},
keywords = {Shiite art in Iranian architecture, Shiite beliefs, 8th and 9th centuries of Hijri, political and cultural conditions., },
title_fa = {زمینه‌ها و قالب‌های بازتاب باورها و شعائر شیعی در معماری ایران (قرون هشتم و نهم هجری)},
abstract_fa ={در سده های هشتم و نهم هجری قمری با روی کار آمدن حکومت ایلخانان و تیموریان و در پیش گرفتن سیاست تسامح گرایانه از سوی آنان، فصل تازه ای از حیات اجتماعی و سیاسی برای شیعیان رقم خورد. شیعیان رفته  رفته از حالت تقیه و انزوا خارج شدند و به نشر افکار  خود در زمینه های مختلف، ازجمله معماری و هنرهای وابسته بدان پرداختند. بنابراین، آثار معماری جایگاهی ویژه در عرصة شناسایی اندیشه ها و باورهای مذهبی و دینی شیعیان این دوره دارند. پژوهش حاضر ضمن شناسایی زمینة تاریخی باورها و شعائر شیعی در معماری ایرانی، به دنبال پاسخ به این پرسش  است که هنرمند شیعی چگونه باورهای خود را در معماری منعکس کرده و برای انتقال آنها از چه ابزار و قالبی بهره برده است؟ برای پاسخ به این پرسش، روش  تحقیق تاریخی به کار گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که باورهای مذهبی تشیع، هم در ظاهر و هم در باطن آثار و بناهای معماری این دوره تأثیر گذاشته است. هنرمند شیعی کوشیده است اندیشه و باورهای خود، همچون ارادت به ائمة اطهار(ع)، به ویژه امام علی(ع)، شهادتین، صلوات کبیره و موضوعاتی مانند آیات قرآنی و اسمای الهی، و احادیث و روایات قدسی و نبوی را از لابه لای نورها و رنگ ها، کتیبه ها و نقوش شمسه  متجلی سازد. افزایش نمودِ شعارها و باورهای شیعی نیز با تحولات سیاسی و اجتماعی این قرون، یعنی سقوط خلافت عباسی، تسامح مذهبی مغولان و نیز رشد تصوف و پیوند آن با تشیع، ارتباط تنگاتنگی داشته است.},
keywords_fa = {شرایط سیاسی و فرهنگی ,قرون هشتم و نهم هجری ,باورهای شیعی ,هنر شیعی در معماری ایران ,},
url = {https://tarikh.nashriyat.ir/node/874},
eprint = {https://tarikh.nashriyat.ir/sites/tarikh.nashriyat.ir/files/1402-10/7.pdf}
}