تاريخ اسلام در آينه پژوهش

گام نخست

تاریخ دانشى پر فایده براى بشریت است و مطالعه و بررسى علمى آن با نگرش تجربه آموزى و عبرت گیرى ، نقش مؤثرى در اصلاح حیات فکرى و اجتماعى جوامع داشته ودارد. بسیارى از رشته هاى علوم اسلامى ، چون : فقه ، حدیث ، درایه و رجال ارتباط تنگاتنگى با تاریخ دارند و برخى از شاخه هاى علوم انسانى ، مانند: علوم سیاسى ، علوم اجتماعى و جامعه شناسى در تعامل مستقیم با تاریخ به چنین رشد و بالندگى نایل آمده اند. لکن در میان گرایش هاى مختلف تاریخ ، تاریخ اسلام و تشیع از آن رو که زوایاى پنهان و ابعاد ناشناخته حیات پیشوایان دینى و سرگذشت هم کیشانمان را روشن مى سازداز اهمیت ویژه اى بر خوردار است . از این رو بر مجامع علمى و فرهنگى است تا با ارائه تحقیقات آکادمیک و پژوهش هاى علمى تازه ، از یک سو منابع تاریخ اسلام و میزان اعتبار آنها را مورد بررسى قرار دهند و از سوى دیگر، مباحث و حوادث تاریخ اسلام رادر حد امکان آن گونه که بوده و به وقوع پیوسته ، به نسل هاى آینده معرفى نمایند؛ چرا که در غیر این صورت دست هاى تحریف گر و یا قلم هاى بى بضاعت و بى مسؤولیت به ساحت این دانش راه یافته و چهره آن را واژگونه ترسیم خواهند نمود.

مجموعه حاضر که عمدتاً به خامه اعضاى گروه پژوهشى تاریخ مؤسسه آموزشى وپژوهشى امام خمینى ؛ و با نظارت علمى این جانب به رشته تحریر در آمده گامى در راه تحقق این مهم است . به امید آن که مورد قبول و عنایت اربابان فن و اصحاب این دانش قرار گرفته ، دست اندر کاران این مجموعه را از نقدهاى علمى و پیشنهادهاى سازنده خود بهره مند سازند.

این دفتر گام نخست در این راه است و به یارى خدا گام هاى دیگر نیز برداشته خواهدشد و امیدواریم در ادامه راه ، از مقالات علمى همه پژوهش گران عرصه تاریخ بهره مندگردیم .

شایسته است از همکارى بى شائبه مسؤولان پژوهش مؤسسه آموزشى و پژوهشیامام خمینى ؛ و اعضاى محترم گروه پژوهشى تاریخ که در شکل گیرى این مجموعه سهم وافرى داشته اند، صمیمانه تشکر نموده ، از درگاه الهى براى آنان توفیق روز افزون را آرزو نمایم . تذکر این نکته مفید است که مقالات مجموعه حاضر به دو دسته قابل تقسیم است : دسته اول مقالاتى است که به نقد و بررسى و معرفى منابع اصیل و مهم تاریخ اسلام پرداخته ، و دسته دوم مقالاتى است که مقوله اى خاص از تاریخ اسلام رابررسى نموده است .

مدیر گروه پژوهشى تاریخ

مهدى پیشوایى