، سال نهم، شماره اول، پیاپی 32، بهار و تابستان 1391، صفحات 89-100

    بازیابی اندرزهای اردشیر ساسانی در تاریخ فخری

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محسن مرسلپور / استادیار گروه تاریخ دانشگاه زاهدان. / morsalpour@yahoo.com
    حسین شیرمحمدی باباشیخعلی / دانشجوی کارشناسی ارشد ایران اسلامی دانشگاه اصفهان.
    مرضیه شریفی / دانشجوی کارشناسی ارشد فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه اصفهان. / msharifi.flj@gmail.com
    چکیده: 
    اندرزنامه‌ی اردشیر که طولانی تر از نسخه کنونی بوده، شاهان ساسانی و پس از ترجمه به زبان عربی، حکام مسلمان نصب العین خویش قرار دادند. این اندرزنامه در قرن های نخستین اسلامی با نام «عهد اردشیر» شهرت داشته و گویا در همان زمان نیز نسخه‌ی کاملی از آن موجود نبوده است. بسیاری از کتاب های اندرزنامه ای و دستورالوزرایی که بعدها در تمدن اسلامی نوشته شده است، بن مایه ای از ادبیات تعلیمی عهد ساسانی دارند. سیاست نامه ها یکی از بارز ترین نمونه های ادبیات تعلیمی است. یکی از کتاب هایی که به صورت اندرزنامه ای نوشته شده و در حقیقت به نوعی توصیه بر ملکداری و حکومت داری صحیح می باشد، کتاب تاریخ فخری است. البته شایان توجه است که فصل اول این کتاب به صورت اندرزنامه ای می باشد و سایر فصول آن، شامل تاریخ عمومی است. البته اهمیت این کتاب بیشتر به علت همان فصل اول آن می باشد که در خصوص اصول کشورداری است. این تحقیق که بر اساس مطالعات کتابخانه ایی و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته، به جایگاه عهد اردشیر در دوره‌ی اسلامی و مطالعه‌ی وجوه مشترک میان عهد اردشیر که منسوب به اردشیر بابکان است و کتاب تاریخ فخری که متعلق به قرن 6 و 7 هجری است، می پردازد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Glance at Sasanid Ardshir's Guidelines in Fakhri's Historiography
    Abstract: 
    The original version of Ardshir's of guidelines, book which is more voluminous than the one available, was special interest to Sasanid kings and, after translating it into Arabic, to other Muslim rulers. This book, known as “A’hd Ardshir", was very famous in the early centuries of Islam. Even at that time no trace of the complete version of this book was found. Most books of guidelines and books of ministry decrees which were written later on during the Islamic civilization belonged to the genre of didactic literature of Sasanid period. The books about governments are magnificent examples of didactic literature. Fakhri's historiography is one of the books which was designed as book of guidelines and recommendations for correct governance and administration. Its first chapter includes guidelines and the other chapters are about general history. However, the very first chapter which is concerned with the principles of governance and administration adds to the magnificence of the book. Using a library method and descriptive – analytical approach, the present paper focuses on the position which Ardshir's period has in Islamic history and points out to the similarities between “ A’hd Ardshir”, which is attributed to Ardshir Babakan, and Fakhri's historiography which was written in 6-7 centuries ('AH (.
    References: 
    References: 
    • ابن مسكويه، تجارب الامم و تعاقب الامم في اخبار ملوك العرب و العجم، ترجمه يحيي كلانتري، مشهد، دانشگاه فردوسي، 1373ش.
    • ابن نديم، الفهرست، ترجمه رضا تجدد، چ دوم، بي جا، بانك بازرگاني ايران، 1346ش.
    • اصفهاني، حمزه، تاريخ پيامبران و شاهان، ترجمه جعفرشعار، تهران، اميركبير، 1367ش.
    • ثعالبي، ثمارالقلوب في المضافات و المنسوب، ترجمه رضا انزابي نژاد، مشهد، دانشگاه فردوسي، 1376ش.
    • خلكان، ابي‌عباس شمس‌الدين احمد‌بن محمد، وفيات الاعيان و الانباء ابناء الزمان، تحقيق دكتر احسان عباس، بيروت، دارالصادر، 1347ق.
    • دينوري، ابوحنيفه، اخبار الطوال، ترجمه صادق نشات، تهران، بنياد فرهنگ ايران، 1364ش.
    • ابن طباءطباء، محمد‌بن علي، تاريخ فخري، ترجمه محمد وحيد گلپايگاني، چ سوم، تهران، علمي فرهنگي، 1367ش.
    • عباس، احسان، عهد اردشير، ترجمه محمدعلي امامي شوشتري، تهران، انجمن آثارطوسي ملي، 1348ش.
    • غزالي، محمد‌بن محمد، نصيحة الملوك، تصحيح جلال الدين همايي، تهران، انجمن آثار ملّي، 1351ش.
    • فردوسي طوسي، ابوالقاسم، شاهنامه (بر پايه چاپ مسكو)، چ سوم، تهران، هرمس، 1386ش.
    • قمي، حاج شيخ عباس، الكني و الالقاب (مشاهير دانشمندان اسلام)، ترجمه محمد باقر كمره اي، تهران، اسلاميه، 1351ش.
    • كريستنسن، آرتور، كارنامه شاهان، ترجمه باقر امين خاني و بهمن سركاراتي(كميته استادان)، بي جا، دانشگاه تبريز، 1350ش.
    • مجمل التواريخ و القصص، تصحيح ملك الشعراي بهار، تهران، كلاله خاور، 1318ش.
    • محمدي ملايري، محمد، فرهنگ ايراني پيش از اسلام وآثار آن در تمدن اسلامي و ادبيات عربي، تهران، توس، 1374ش.
    • مرسلپور، محسن، فرآيند بازسازي نهاد شاهي از قرن سوم تا قرن پنجم هجري قمري، پايان نامه دكتري، تاريخ ايران، دانشكده ادبيات، دانشگاه اصفهان، 1389ش.
    • ـــــ و ديگران، «بازتاب كاركردهاي نهاد شاهي در نامه طاهر به عبدالله»، گنجينه اسناد، سال بيستم، دفتر چهارم، زمستان 1389، ص 16-29.
    • مسعودي، ابوالحسن، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاينده، چ ششم، تهران، علمي و فرهنگي، 1378ش.
    • موسوي، سيدحسن، شناخت و نقد منابع تاريخ ايران باستان، چ دوم، شيراز، دانشگاه شيراز، 1383ش.
    • نخجواني، هندوشاه‌بن سنجر‌بن عبدالله، تجارب السلف (در تواريخ خلفا و وزراي ايشان)، تصحيح و اهتمام عباس اقبال، تهران، فردين، 1313ش.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مرسلپور، محسن، شیرمحمدی باباشیخعلی، حسین، شریفی، مرضیه.(1391) بازیابی اندرزهای اردشیر ساسانی در تاریخ فخری. ، 9(1)، 89-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محسن مرسلپور؛ حسین شیرمحمدی باباشیخعلی؛ مرضیه شریفی."بازیابی اندرزهای اردشیر ساسانی در تاریخ فخری". ، 9، 1، 1391، 89-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مرسلپور، محسن، شیرمحمدی باباشیخعلی، حسین، شریفی، مرضیه.(1391) 'بازیابی اندرزهای اردشیر ساسانی در تاریخ فخری'، ، 9(1), pp. 89-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مرسلپور، محسن، شیرمحمدی باباشیخعلی، حسین، شریفی، مرضیه. بازیابی اندرزهای اردشیر ساسانی در تاریخ فخری. ، 9, 1391؛ 9(1): 89-100