سال پانزدهم، شماره اول، پياپي 44، بهار و تابستان 1397

محمدرضا هدايت‌پناه / دانشيار گروه تاريخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه    rihu.ac.ir @Hedayatp
روح‌الله توحيدي‌نيا / دانشجوي دکتري تاريخ اسلام دانشگاه تهران    roholahtohidi@yahoo.com
دريافت: 02/11/96ـ پذيرش: 24/06/97
چکيده
مطابق نقل منابع، برخي شيعيان پس از صلح امام حسن عليه السلام، به مخالفت برخاسته، با عبارات موهن، آن امام را مورد خطاب قرار دادند. کم‌توجهي برخي محققان به مباحث مبهمي همچون گوناگوني اسناد و منابع، تنوع ادبيات اعتراض و نبود قرائت صحيح از گفته‌ها و نامشخص بودن بستر زماني و مکاني اعتراض‌ها، سبب انعکاس اين روايات در آثار مخالفان شده است. نوشتة حاضر مي‌کوشد تا با توصيف دقيق و جامع واقعه، مدعاي مخالفت نکردن بزرگان شيعه با امام حسن عليه السلام و توهين نکردن طرف‌داران به آن حضرت را به آزمون بگذارد. اين تحقيق نشان مي‌دهد علاوه بر ريشه داشتن اعتراض‌ها در انديشة خوارج و تحريف صورت‌گرفته توسط جريان طرفدار حکومت اموي با هدف تخريب و تضعيف اهل‌بيت عليهم السلام، مي‌توان نظرية اعتراض اصحاب امام حسن عليه السلام را نادرست و ناقص دانست.
كليدواژه‌ها: صلح امام حسن عليه السلام، معترضان صلح، شيعيان، مذلّ‌المؤمنين، خوارج.