سال هجدهم، شماره دوم، پياپي 51، پاييز و زمستان 1400، ص 63 ـ 84

محسن رنجبر/ دانشيار گروه تاريخ مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) Ranjbar@qabas.net                                   
دريافت: 19/09/1400 ـ پذيرش: 25/12/1400

چکيده
پژوهش حاضر به بررسي و تحليل شيوه و سبک تاريخ‌نگاري ابن‌كثير دمشقي (م 774‌ق) دربارة واقعة عاشورا براساس كتاب «البداية و النهاية» وي مي‌پردازد. با توجه آنکه اين مورخ شيوه و رويکرد خاصي در گزارش واقعة عاشورا و حوادث و مسائل پيرامونيِ آن دارد، بررسي و تحليل گزارش وي نکات قابل توجه و تأملي را فراروي محققان قرار مي‌دهد. اين پژوهش پس از ارائة شرح کوتاهي از زندگي و شخصيت علمي ابن‌کثير، به نقد و واکاوي گزارش وي از تاريخ عاشورا و نيز به ويژگي‌هاي آن مي‌پردازد. دستاورد اين پ‍ژوهش، ما را به اين نكتة مهم رهنمون مي‌سازد كه ابن‌کثير با آنکه در گزارش واقعة عاشورا بيشتر متأثر از گزارش طبري است، به‌سبب گرايش عثماني و اموي خود، رويکرد متعصبانه و غيرمنصفانه‌اي در ارائة گزارش قيام عاشورا دارد؛ ازاين‌رو، نمي‌توان او را از مورخان و مقتل‌نگاران معتدل و مورد وثوق و اعتماد به‌شمار آورد.

کليد‌واژه‌ها: امام حسين(ع)، واقعة عاشورا، ابن‌كثير دمشقي، كتاب البداية و النهاية، ابن‌تيميه.