, Volume 1, Issue 2, No 2, Year 2025 , Pages 23-63

    قانون مندى جامعه و تاریخ (مبانى فلسفه تاریخ در قرآن)

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    Mahmoud Rajabi / استاد مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی / rajabi@iki.ac.ir
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :قانون مندى جامعه و تاریخ (مبانى فلسفه تاریخ در قرآن)
    Abstract: 
    دانشمندان از دیرباز به مسئله قانون مندى جامعه و پدیده هاى اجتماعى توجه داشته و دیدگاه هاى متفاوت و احیاناً متضادى در این باب ارائه کرده اند. اگرچه برخى جامعه شناسان، مباحثى از این قبیل را از مسائل نادرست قرن نوزدهم دانسته و مدعى شده اند که امروزه در صحنه علمى، اثرى از این گونه مسائل بر جاى نمانده است، ولى دانشمندان بعدى، بر ضرورت و نقش مهم این مسئله، تأکید کرده اند. آیین اسلام به مسائل اجتماعى، از جمله قانون مندى جامعه، عنایت خاصى دارد. آیات کریمه و روایات شریفه به شکل هاى مختلف، از قانون مندى جامعه و پدیده هاى اجتماعى سخن گفته اند. مقاله حاضر، درصدد بررسى آیاتى است که به نوعى بر قانون مندى جامعه و پدیده هاى اجتماعى دلالت دارند. شایان توجه است که اثبات قانون مندى جامعه، آثار مهم و قابل توجهى دارد که در این نوشتار به آن ها نیز پرداخته ایم.
    References: 
    • 1. آگ برن و نیم کوف; زمینه جامعه شناسى، ترجمه و اقتباس امیرحسین آریان پور، تهران، کتاب هاى جیبى، 1352.
    • 2. آلوسى، سید محمود، روح المعانى فى تفسیر القرآن و السبع المثانى، دارالفکر، بیروت 1408 هـ. ق
    • 3. آمدى، عبدالواحد، غررالحکم و درر الکلم، ترجمه و نگارش محمدعلى انصارى قمى، تهران، [بى نا]، 1337.
    • 4. ابن اثیر، النهایة فى غریب الحدیث و الاثر، مؤسسة مطبوعاتى اسماعیلیان، قم 1367
    • 5. ابن درید، محمدبن حسن، جمهرة اللغه
    • 6. ابن منظور، لسان العرب
    • 7. ابن هشام، مغنى اللبیب عن کتب الاعاریب
    • 8. انیس ابراهیم، معجم الوسیط،
    • 9. بیضاوى، عبداللّه بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل المعروف بتفسیر بیضاوى، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1408 هـ. ق.
    • 10. خوزى سرتونى، سعید، اقرب الموارد فى فصح العربیه و الشوارد
    • 11. درآمدى بر جامعه شناسى اسلامى، دفتر همکارى حوزه و دانشگاه، سمت
    • 12. دورکیم، امیل، قواعد روش جامعه شناسى، ترجمه على محمد کاردان، تهران، دانشگاه تهران، 1355.
    • 13. رازى، فخرالدین محمد، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) داراحیاء التراث، بیروت، بى تا
    • 14. راغب اصفهانى، حسین، معجم مفردات القرآن، (مفردات راغب) مطبعة التقدم العربى، بیروت 1392 هـ. ق
    • 15. رشیدرضا، محمد، المنار فى تفسیر القرآن، دارالمعرفه، بیروت، بى تا
    • 16. روسک، جوزف و رولند وارن، مقدمه اى بر جامعه شناسى، ترجمه بهروز نبوى و احمد کریمى، تهران، کتابخانه فروردین، 1369.
    • 17. ژرژ گورویچ، مسایل جامعه شناسى امروز، مسائل جامعه شناسى قرن نوزدهم
    • 18. ساروخانى، باقر، دایرة المعارف علوم اجتماعى، تهران، کیهان، 1370.
    • 19. ساروخانى، باقر، درآمدى بر دائرة المعارف علوم اجتماعى، انتشارات اطلاعات، چاپ سوم، 1375
    • 20. ساروخانى، باقر، فرهنگ علوم اجتماعى
    • 21. صدر، سیدمحمدباقر، المدرسة القرانیة، المؤتمرالعالمى للامام الشهید الصدر، قم
    • 22. طباطبائى، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1363.
    • 23. طبرسى، ابوالفضل، مجمع البیان لعلوم القرآن، مکتبة العلمیة الاسلامیه، تهران، 1379
    • 24. فرهنگ جامعه شناسى، ابراهامز
    • 25. قاموس اللغه
    • 26. کلینى، محمد بن یعقوب، فروع کافى، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1388 ق
    • 27. کوئن، بروس، مبانى جامعه شناسى، ترجمه غلامعلى توسلى و رضا فاضل، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانى دانشگاه ها، 1372.
    • 28. گولدنر، الوین واروه، بحران جامعه شناسى غرب، ترجمه فریده ممتاز، تهران، انتشار، 1368.
    • 29. لغت نامه دهخدا
    • 30. مجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، المکتبة الاسلامیة، تهران، 1362 ش
    • 31. معجم مقاییس اللغه
    • 32. میشل، دونکن، معجم علم الاجتماع، ترجمه احسان محمد حسن، بغداد، دارالرشید، 1980م.
    • 33. نهج البلاغه
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajabi, Mahmoud.(2025) قانون مندى جامعه و تاریخ (مبانى فلسفه تاریخ در قرآن). , 1(2), 23-63

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mahmoud Rajabi."قانون مندى جامعه و تاریخ (مبانى فلسفه تاریخ در قرآن)". , 1, 2, 2025, 23-63

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajabi, M.(2025) 'قانون مندى جامعه و تاریخ (مبانى فلسفه تاریخ در قرآن)', , 1(2), pp. 23-63

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajabi, M. قانون مندى جامعه و تاریخ (مبانى فلسفه تاریخ در قرآن). , 2025; 1(2): 23-63