, Volume 1, Issue 4, No 4, Year 2025 , Pages 197-236

    درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى(1)

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    Mohammad reza Hedayat Panah / دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
    Pages: 197-236
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى(1)
    Abstract: 
    صحابه نگارى به عنوان بخشى از علم رجال، ارتباط تنگاتنگى با حوزه سیره شناسى و حدیث دارد. حقیقت آن است که علما و مورخان در این حوزه، تلاش وسیعى کرده اند و حجم عظیم کتاب هایى که به گونه ها و از زاویه هاى مختلف به این موضوع پرداخته اند شاهد این مدعاست. نوسان هاى زیادى که در سیر تکوین دانش صحابه نگارى در طول بیش از ده قرن انجام شده، این شاخه از علم رجال را به بخشى عظیم، مهم و مستقل از دیگر بخش هاى رجال و سیره تبدیل کرده که شاید هنوز محققانى که در حوزه سیره نگارى و تاریخ اسلام تحقیق مى کنند توجه لازم را به این کتاب ها ندارند یا بدون درک صحیح از کیفیت تدوین آن ها و آگاهى به نواقص و اشتباه هاى زیاد موجود در آن ها کمتر با دیده نقد، مطالب این گونه کتاب ها را بازگو مى کنند. از این رو این مقاله، قدم کوچکى است براى آشنایى اجمالى با این کتاب ها.
    References: 
    • 1. آغا بزرگ تهرانى (متوفاى 1389)، ذیل کشف الظنون، به کوشش سید حسن موسیو خرسان، نجف، ]بى تا[.
    • 2. آقا بزرگ تهرانى(متوفاى 1389)، الذریعة الى تصانیف الشیعه، بیروت، دار الأضواء، 1403ق.
    • 3. ابن ابى الحدید، عبدالحمید بن محمد(متوفاى 656ق)، شرح نهج البلاغه، تحقیق ابوالفضل محمد ابراهیم، قم، اسماعیلیان.
    • 4. ابن اثیر جزرى، ابو الحسن على بن محمد (متوفاى 630ق)، اسدالغابة فى معرفة الصحابه، تحقیق على محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیة، ]بى تا[.
    • 5. ابن اثیر، على بن ابى الکرم(متوفاى 630ق)، الکامل فى التاریخ، تحقیق ابوالفداء عبدالله قاضى، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1407ق.
    • 6. ابن جوزى، عبدالرحمن بن على(متوفاى 579ق)، المنتظم فى تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1412ق.
    • 7. ابن حبان، محمد بن حبان تمیمى(متوفاى 354ق)، کتاب الثقات، حیدر آباد هند، مؤسسة الکتب الثقافه، 1393.
    • 8. ابن حجر عسقلانى، احمد بن على (متوفاى 852)، الاصابة فى تمییز الصحابه، تحقیق على محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق.
    • 9. ابن شهرآشوب، محمد بن على (متوفاى 588ق)، معالم العلماء، قم، ]بى تا[.
    • 10. ابن عبدالبر اندلسى، یوسف بن عبدالله (متوفاى 463ق)، الاستیعاب فى معرفة الاصحاب، تحقیق على محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق.
    • 11. ابن قانع، عبدالباقى (متوفاى 351ق)، معجم الصحابه، تحقیق صلاح بن سالم مصراتى، مدینه منوره، مکتبة الغرباء الاثریة، 1418ق.
    • 12. ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، (متوفاى 276ق)، الاختلاف فى اللفظ و الرد على الجهمیة و المشبهة، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1405ق .
    • 13. ابن کثیر، ابى الفداء اسماعیل بن کثیر الدمشقى(متوفاى 774ق)، البدایة و النهایة، تحقیق على شیرى، بیروت، داراحیاء التراث العربى، 1408ق.
    • 14. ابن هلال ثقفى، ابراهیم بن محمد (متوفاى 283ق)، الغارات او الاستنفارات و الغارات، تحقیق سید جلال الدین محدث.
    • 15. ابونعیم اصفهانى، احمد بن عبدالله (متوفاى 430ق)، معرفة الصحابه، تحقیق عادل یوسف عزارى، ریاض، دار الوطن للنشر، 1419ق.
    • 16. اتان کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، ترجمه على قرائى و رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیت الله العظمى مرعشى نجفى، 1413ق.
    • 17. اسماعیل باشا بن محمد امین بغدادى (متوفاى 1339ق)، ایضاح المکنون فى الذیل على کشف الظنون عن اسامى الکتب و الفنون، بیروت، داراحیاء التراث العربى، ]بى تا[.
    • 18. اسماعیل باشا بن محمد امین بغدادى (متوفاى 1339ق)، هدیة العارفین، اسماء المؤلفین و آثار المصنفین، بیروت، داراحیاء التراث العربى، ]بى تا[.
    • 19. بخارى، محمد بن اسماعیل(متوفاى 256ق)، التاریخ الکبیر، بیروت، دارالکتب العلمیه.
    • 20. بخارى، محمد بن اسماعیل (متوفاى 256ق)، صحیح البخارى، بیروت، دارالفکر، طبعه بالاوفست عن طبعة دارالطباعة العامرة باستانبول، 1401ق.
    • 21. بلاذرى، احمد بن یحیى (متوفاى 279ق)، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودى، بیروت، موسسة الأعلمى للمطبوعات، 1394ق.
    • 22. جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، قم، انتشارات انصاریان، 1375.
    • 23. حاجى خلیفة (متوفاى 1067ق)، کشف الظنون عن اسامى الکتب و الفنون، بیروت، داراحیاء التراث.
    • 24. ذهبى، محمد بن احمد (متوفاى 748ق)، تجرید اسماء الصحابه، بیروت، دار المعرفة، ]بى تا[.
    • 25. ذهبى، محمد بن احمد(متوفاى 748ق)، تذکرة الحفاظ، 4 مجلد، هند، مکتبة الحرم المکى.
    • 26. ذهبى، محمد بن احمد(متوفاى 748ق)، سیر أعلام النبلاء، تحقیق شعیب النؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1413ق.
    • 27. زرکلى، خیرالدین (متوفاى 1410ق)، الأعلام قاموس التراجم، بیروت، دارالعلم للملایین ]بى تا[.
    • 28. سمعانى، ابى سعد عبدالکریم بن محمد بن منصور تمیمى، (متوفاى 562ق)، الانساب، تحقیق عبدالله عمر بارودى، بیروت، دار الجنان، 1408ق.
    • 29. سهمى، حمزة بن یوسف (متوفاى 427ق)، تاریخ جرجان، بیروت، عالم الکتب، 1407ق.
    • 30. شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبرى بغدادى (متوفاى 413ق)، مصنفات الشیخ المفید (الجمل و النصرة لسید العترة فى حرب البصرة)، تحقیق سید على میر شریفى، قم، المؤتمر العالمى لألفیة الشیخ المفید، 1413ق.
    • 31. طبرسى، فضل بن حسن (متوفاى 548ق)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، چاپ اول: بیروت، دارالمعرفة، 1376ق.
    • 32. طوسى، محمد بن الحسن(متوفاى 460هـ)، الفهرست، چاپ اول: تحقیق جواد قیومى، مؤسسة نشر الفقاهة، 1417ق.
    • 33. علامه امینى، عبدالحسین (متوفاى 1392ق)، الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب، بیروت، دار الکتاب العربى، 1417ق.
    • 34. قاضى نعمان مصرى، نعمان بن محمد (متوفاى 363ق)، شرح الخبار فى فضائل الائمة الاطهار(علیهم السلام)، بیروت، دارالثقلین، 1414ق.
    • 35. کحاله، عمر رضا، معجم المولفین تراجم مصنفى الکتب العربیة، بیروت، داراحیاء التراث العربى.
    • 36. ماسینیون، لویى، مباهله در مدینه اسلام و مسیحیت، ترجمه و مقدمه محمودرضا افتخار زاده، تهران، انتشارات رسالت قلم، 1378.
    • 37. منقرى، نصر بن مزاحم(متوفاى 212ق)، وقعة صفین، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قم، المکتبة آیت الله العظمى مرعشى النجفى.
    • 38. مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، مجله تراثنا، شماره 15، 1409،
    • 39. نجاشى، احمد بن على (متوفاى 460ق)، رجال النجاشى، تحقیق موسى شبیرى زنجانى، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، 1413ق.
    • 40. نعمانى، ابن ابى زینب، محمد بن ابراهیم (متوفاى 380ق)، کتاب الغیبة، تحقیق على اکبر غفارى، تهران، مکتبة صدوق.
    • 41. یاقوت حموى، (متوفاى 626ق)، معجم الادباء، بیروت، داراحیاء التراث العربى، 1408ق.
    • 42. ، معجم البلدان، بیروت، داراحیاء التراث العربى.
    • 70 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hedayat Panah, Mohammad reza.(2025) درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى(1) . , 1(4), 197-236

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad reza Hedayat Panah."درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى(1) ". , 1, 4, 2025, 197-236

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hedayat Panah, M.(2025) 'درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى(1) ', , 1(4), pp. 197-236

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hedayat Panah, M. درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى(1) . , 2025; 1(4): 197-236