, Volume 2, Issue 3, No 7, Year 2025 , Pages 25-82
Abrahe's Invasion of Mecca as reflected in History and the Qur'an
Article Type:
Promotional
Writers:
Hamid Aryan
/ دانشیار گروه تفسیر و علوم فرآن مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران. / aryan@iki.ac.ir
/ دانشیار گروه تفسیر و علوم فرآن مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران. / aryan@iki.ac.irAbstract:
The attack of elephant riders to Mecca, upon which a chapter or surah of the Qur'an is based, has been considered as a historical incident. Researchers and some orientalists have compared this incident with the contents of the second inscription left from the time of Abrahe dating From 54 A.D. Procopius, the Byzantine historian of the sixth century, discusses the attack of Abrahe to Iran and his rapid withdrawal from this country. Most researchers, western or eastern, relate this attack to the year 570 A.D. which is not related to the war reflected in the Ry 506 inscription. Considering the weaknesses of the first view, this article approves the second view in the light of historical evidences. In this article, the manner of the defeat of the elephant riders is discussed and the idea that the defeat was caused by cholera or other natural (physical ) disasters is mentioned and criticised. The defeat of the riders was a miracle and a surah was revealed based on this view. In another part of the article the synchronism of Abrahe's defeat with the birth of the Prophet of Islam is cited and it is stated that this incident paved the way for the revelation through a new prophecy.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :لشکرکشى ابرهه به مکه به روایت تاریخ و قرآن
Abstract:
حمله اصحاب فیل به مکه، که سوره اى از قرآن هم بدان اختصاص یافته، به لحاظ واقعیت تاریخى و کیفیت وقوع میان پژوهشگران تاریخ عرب قبل از اسلام، مورد بحث و گفتگوست. برخى خاورشناسان و نویسندگان شرقى، آن را بر مفاد کتیبه دوم به جاى مانده از ابرهه مربوط به سال 547 میلادى (Ry 506) و اشاره پروکوپیوس مورخ بیزانسى قرن ششم میلادى درباره لشکرکشى ابرهه به ایران و انصراف و بازگشت سریع او، تطبیق کرده اند. غالب محققان، اعم از شرقى و غربى، این حمله را به حدود سال 570 میلادى مربوط دانسته اند که جداى از پیکار مندرج در کتیبه Ry 506است. در این مقاله با اشاره به ضعف ها و مشکلات دیدگاه اول، بر صحت دیدگاه دوم در سایه شواهد و قراین تاریخى تأکید شده، آن گاه در محور دوم مقاله از چگونگى شکست و نابودى اصحاب فیل سخن به میان آمده و دیدگاهى که مسئله هلاکت سپاه ابرهه را ناشى از شیوع بیمارى وباء، آبله و حصبه یا عوامل طبیعى دیگر دانسته، نقد و بررسى و کاستى هاى آن مطرح شده است. هم چنین در پرتو قراین تاریخى و با توجه به برخى ضوابط دانش تفسیر و نیز اهداف نزول سوره، بر معجزه بودن کیفیت وقوع حادثه، تاکید شده است. در پایان مقاله، به تقارن زمانى هلاکت سپاه ابرهه با ولادت پیامبر اسلام پرداخته و از زمینه ساز بودن وقوع معجزه آساى این حادثه براى ظهور رسالتى آسمانى در آینده نزدیک یاد شده است.
References:
- 1. آذرنوش، آذرتاش، مدخل ابابیل، دایرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 2، زیر نظر کاظم موسوى بجنوردى، چ اول: تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامى،1370.
- 2. آلوسى، محمود الشکرى، تاریخ الارب فى معرفة أحوال العرب، تحقیق محمد بهجة اثرى، بیروت، دارالکتب العلیمه، [بى تا].
- 3. ابان بن عثمان، المبعث والمغازى و الوفاه و السقیفه و الرده، تحقیق رسول جعفریان، چ اول، قم، مکتب الأعلام الاسلامى، 1417 ق.
- 4. ابن اسحاق، محمد، کتاب السیر و المغازى، تحقیق سهیل زکار، چ اول، قم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى، 1368.
- 5. ابن خلدون، عبد الرحمان، العبر، بیروت، موسسة الأعلمى، 1391 ق / 1971 م.
- 6. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، بیروت، داراحیاء التراث العربى، موسسة التاریخ العربى، 1408 ق.
- 7. ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویه، تحقیق مصطفى سقاء و دیگران، چ هشتم: بیروت، دارالوفاق، 1375 ق.
- 8. ابوزهره، محمد، خاتم پیامبران، ترجمه حسین صابرى، چ اول: مشهد، آستان قدس رضوى، 1380.
- 9. الرزقى، ابوالید محمد بن عبداللّه، اخبار مکه و ماجاء فیها من الآثار، تحقیق رشدى صالح ملحس، چاپ دوم: مکه المکرمه، دارالثقافه، 1385 ق.
- 10. برگ نیسى، کاظم، «مدخل ابرهه»، دایرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 2، زیر نظر کاظم موسوى بجنوردى، چ اول: تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامى، 1370.
- 11. پیگولوسکایا، ن. و. اعراب حدود مرزهاى روم شرقى و ایران در سده هاى چهارم و ششم میلادى، ترجمه عنایت الله رضا، چ اول: تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1372.
- 12. تقى زاده، سید حسن، تاریخ عربستان و قوم عرب از اوان ظهور اسلام و قبل از آن، چ اول: تهران، انتشارات فردوس، 1379.
- 13. جفرى، آرتور، واژه هاى دخیل در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدره اى، چ اول، انتشارات توس، 1372.
- 14. جمیلى، خضیرعباس، قبیلة قریش و أثرها فى الحیاه العربیه قبل الاسلام، عراق، المجمع العلمى، 1422 ق.
- 15. حلى، حسن بن یوسف بن مطهر، کشف المراد فى شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح حسن حسن زاده آملى، قم، موسسه النشر الاسلامى، 1407 ق.
- 16. خزائلى، محمد، اعلام القرآن، چهارم: تهران، موسسه انتشارات امیرکبیر، 1371.
- 17. دقر، عبدالغنى، معجم النحو، قم، مکتبة القیام، [بى تا].
- 18. دیون پرت، جان، عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن، ترجمه غلامرضا سعیدى، تهران، اقبال، 1355.
- 19. رامیار، محمود، در آستانه سالزاد پیامبر، چ دوم: تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1365.
- 20. راوندى، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، قم، موسسه امام مهدى (عج)، 1409 ق
- 21. رشید رضا، محمد، وعبده، محمد، تفسیر القرآن الحکیم (الشهیر بالتفسیر المنار)، بیروت، دارالمعرفه، ،[بى تا].
- 22. سالم، سیدعبدالعزیز، تاریخ العرب فى عصر الجاهلیه، بیروت، دارالنهضه العربیه، [بى تا].
- 23. سید قطب، فى ظلال القرآن، چ پانزدهم: بیروت، دار الشروق 1408 ق / 1988 م.
- 24. شریعتى، محمد تقى، تفسیر نوین، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، [بى تا].
- 25. شعرانى، ابو الحسن، ترجمه و شرح تجرید الاعتقاد، چ چهارم: تهران، کتابفروشى اسلامیه، 1366.
- 26. شهیدى، سید جعفر، تاریخ تحلیلى اسلام، چ نهم: تهران، مرکز نشر دانشگاهى، 1369.
- 27. شهیدى، سید جعفر، مقاله «از ولادت تا بعثت»، در کتاب محمد خاتم پیامبران، چ دهم: تهران، انتشارات حسینیه ارشاد، 1363.
- 28. صادقى، محمد، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، بیروت، موسسة الوفاء، 1985 م.
- 29. صالح، احمد العلى، محاضرات فى تاریخ العرب، موصل، دارالکتب فى جامعه الموصل، 1981 م.
- 30. صدوق، ابى جعفربن محمد بن على، علل الشرایع، قم، مکتبه الداورى.
- 31. صدوق، محمد بن على، کمال الدین، قم، دار الکتب الإسلامیه، 1395 ق.
- 32. صفى پور، عبدالرحیم، منتهى الارب فى لغة العرب، تهران، سنائى، [بى تا].
- 33. طبرى، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، چ پنجم: بیروت، موسسة الاعلمى، 1409 ق / 1989 م.
- 34. طبرى، محمد بن جریر، جامع البیان فى تأویل آى القرآن، بیروت، دارالفکر، 1420 ق / 1999 م.
- 35. طوسى، محمدبن الحسن، التبیان فى تفسیر القرآن، چ اول: قم، مکتب الاعلام الاسلامى، 1409 ق (افست از روى چاپ بیروت، داراحیاء التراث العربى).
- 36. عبده، محمد، الاعمال الکامله، چ اول: بیروت، دار الشروق، 1414 ق / 1993 م.
- 37. عبده، محمد، تفسیرالقرآن الکریم جزء عم، نشر ادب الحوزه (افست از روى چاپ 1341 ق. مصر).
- 38. على، جواد، المفصل فى تاریخ العرب قبل الاسلام، چ دوم: بیروت و بغداد، دارالعلم للملایین، مکتبة النهضه، 1978 م.
- 39. فرید وجدى، محمد، دائرة المعارف القرآن الرابع عشر ـ العشرین، بیروت، دار الفکر، [بى تا].
- 40. کراجکى، ابوالفتح، کنز الفوائد، قم، انتشارات دار الذخائر، 1410 ق.
- 41. کریستین سن، آرتور، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمى، تهران، دنیاى کتاب، 1372.
- 42. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافى، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ق.
- 43. گئورگیو، کنستان ویرژیل، محمد پیغمبرى که از نو باید شناخت، ترجمه ذبیح الله منصورى، چ اول: تهران، انتشارات زرین، 1376.
- 44. مدرسى، محمد تقى، من هدى القرآن، تهران، دار محبى الحسین، 1377.
- 45. مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، چ چهارم: بیروت، دارالعم للملایین، 1990 م.
- 46. نولدکه، تئودور، تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان، ترجمه عباس رزیاب خویى، تهران، 1358.
- 47. یعقوبى، احمد بن ابى یعقوب، تاریخ الیعقوبى، قم، موسسه نشر فرهنگ اهل البیت (افست از روى چاپ دار صادر بیروت).
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Aryan, Hamid.(2025) Abrahe's Invasion of Mecca as reflected in History and the Qur'an. , 2(3), 25-82
Hamid Aryan."Abrahe's Invasion of Mecca as reflected in History and the Qur'an". , 2, 3, 2025, 25-82
Aryan, H.(2025) 'Abrahe's Invasion of Mecca as reflected in History and the Qur'an', , 2(3), pp. 25-82
