, Volume 4, Issue 2, No 14, Year 2025 , Pages 81-96
بازخوانى زندگى علمى و آثار حسن بن حسین بیهقى
Article Type:
Promotional
Writers:
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بازخوانى زندگى علمى و آثار حسن بن حسین بیهقى
Abstract:
از نيمه قرن هفتم هجري به بعد با توجه به شرايط سياسي و فرهنگي مساعدي كه براي شيعيان فراهم شد دانشمندان ونويسندگان شيعه فعاليت‌هاي گسترده‌اي را در جهت ترويج مذهب تشيع آغاز و دنبال نمودند. در بين نويسندگان‌متعددي كه در اين زمان و يك قرن پس از آن ظهور كرده و كتاب‌هاي بسياري را به رشته تحرير درآوردند برخي، شهرت‌كمتري داشته و فعاليت‌ها و تاثيراتشان ناشناخته مانده است. يكي از اين نويسندگان، حسن بن حسين بيهقي‌سبزواري است كه در ناحيه خراسان و شهر سبزوار مي‌زيسته و فعاليت داشته است. سبزواري كه نزد عالمان‌ِ پرآوازه‌زمان خود تحصيل علم كرده بود محدوده فرمانروايي سربداران شيعه مذهب را محيطي مناسب براي كارهاي تبليغي‌و ترويجي خود يافته و با حمايت‌ها و تشويق‌هاي برخي از اميران آن‌ها به تبليغ و تأليف آموزه‌هاي شيعي پرداخت. كتاب‌هاي وي در زمينه‌هاي اصول دين، به خصوص امامت و فروع دين كه برخي از آن‌ها از بين رفته، نشان دهنده‌جهت دار بودن كارهاي تأليفي اوست. در واقع، او تلاش داشته تا با ترجمه متون عربي و فارسي‌نويسي و نيزخلاصه‌سازي كتاب‌هاي بزرگ، امكان استفاده از منابع معرفتي شيعي را براي عموم و عوام شيعيان فارس زبان فراهم‌سازد.
References:
- اربلي، علي بن عيسي، كشف الغمه في معرفه الائمه، چاپ دوم: بيروت، دارالاضواء، 1405 ق.
- . اعجاز حسين، كشف الحجب و الاستار عن اسماء الكتب و المنقار، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشي، 1409 ق.
- . افندي، عبدالله، رياض العلماء و حياض الفضلاء، تحقيق سيد احمد حسيني اشكوري، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشي، 1401 ق.
- . اقبال‌آشتياني، عباس، تاريخ مغول از حمله‌چنگيز تا تشكيل دولت تيموري، تهران، انتشارات اميركبير، 1365.
- . بغدادي، اسماعيل پاشا، ايضاح المكنون، بيروت، دار احياء التراث العربي، ]بي‌تا[.
- . ، هدية العارفين، بيروت، دار احياء التراث العربي، ]بي‌تا[.
- . بويل، جي. آ، تاريخ ايران كمبريج از آمدن سلجوقيان تا فروپاشي دولت ايلخانان، ترجمه حسن انوشه، تهران، اميركبير، 1379.
- . تهراني، آقابزرگ، الذريعه الي تصانيف الشيعه، بيروت، دار الاضواء، 1403ق.
- . جرجاني استر آبادي، سيد يوسف علي بن محمد، فوحات القدس، قم، نسخه خطي به شماره 555 موجود دركتابخانه آيت‌الله مرعشي.
- . جعفريان، رسول، تاريخ تشيع در ايران، قم، انصاريان، 1373.
- . ، منابع تاريخ اسلام، قم، پژوهشكده حوزه و دانشگاه، 1379.
- . جويني، عطاملك، تاريخ جهانگشا، تصحيح محمد قزويني، تهران، ]بي‌تا[.
- . چلپي، حاجي خليفه، كشف الظنون، بيروت، دار احياء التراث العربي، ]بي‌تا[.
- . حسيني، سيد احمد، فهرست نسخه‌هاي خطي كتابخانه آيت الله گلپايگاني، قم، كتابخانه آيت‌الله گلپايگاني، 1402ق.
- . حقيقت، عبدالرفيع، تاريخ جنبش سربداران و ديگر جنبش‌هاي ايرانيان در قرن هشتم هجري، تهران، انتشارات كومش، 1374.
- . حلي، حسن بن يوسف، ايضاح الاشتباه، قم، موسسه النشر الاسلامي، 1411 ق.
- . خواندمير، غياث‌الدين بن همام الدين، تاريخ حبيب السير، زير نظر محمد دبيرسياقي، تهران، كتاب فروشي خيام، 1362.
- . خوانساري، محمدباقر، روضات الجنات، تهران، 1390ق.
- . سبزواري بيهقي، حسن بن حسين، ترجمه كشف الغمه، مخطوط به شماره 12198، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشي.
- . ، راحة الارواح و مونس الاشباح، مخطوط به شماره 1049، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشي.
- . طباطبايي، سيد عبدالعزيز، مكتبة العلامة الحلي، قم، مؤسسة آل‌البيت«عليهم‌السلام» لاحياء التراث، 1416 ق.
- . كحاله، عمر رضا، معجم المؤلفين، بيروت، دار احياء التراث العربي، ]بي‌تا[.
- . لسترنج، جغرافياي تاريخي سرزمين‌هاي خلافت شرقي، ترجمه محمود عرفان، انتشارات علمي و فرهنگي، 1372.
- . مرتضوي، منوچهر، مسائل عصر ايلخانان، تبريز، انتشارات آگاه، 1370.
- . مرعشي، ظهيرالدين، تاريخ طبرستان، تصحيح منوچهر ستوده، تهران، انتشارات اطلاعات، 1364.
- . مستوفي، حمدالله، نزهة القلوب، تهران، دنياي كتاب، 1362.
- . نبئي، ابوالفضل، اوضاع سياسي و اجتماعي ايران در قرن هشتم هجري «از سقوط ايلخانان تا تشكيل تيموريان»، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسي، 1375.
- . ياقوت حموي، معجم البلدان، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1399 ق.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Hosseinzadeh Shanechi , Hasan.(2025) بازخوانى زندگى علمى و آثار حسن بن حسین بیهقى. , 4(2), 81-96
Hasan Hosseinzadeh Shanechi ."بازخوانى زندگى علمى و آثار حسن بن حسین بیهقى". , 4, 2, 2025, 81-96
Hosseinzadeh Shanechi , H.(2025) 'بازخوانى زندگى علمى و آثار حسن بن حسین بیهقى', , 4(2), pp. 81-96
