, Volume 4, Issue 2, No 14, Year 2025 , Pages 129-164
سیادت و تشیع صفویان در دوره پیش از سلطنت
Article Type:
Promotional
Writers:
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :سیادت و تشیع صفویان در دوره پیش از سلطنت
Abstract:
محور اصلي اين پژوهش، بررسي سابقه تشيع در دودمان صفوي است. گرايش مذهبي اجداد شيخ صفي‌الدين، موسس طريقت صفويه، هم‌چنان در هاله‌اي از ابهام است. هم‌چنين ادعاي نسب سيادت و تشيع فرزندان و نوادگانش‌نيز همواره در مظان شك و ترديد قرار داشته است. درباره مذهب شيخ صفي‌الدين نيز شواهد و ديدگاه‌هاي بسيارمغشوش و متضادي ارائه شده است؛ برخي او را سني شافعي و برخي او را شيعه مذهب دانسته‌اند. با اين حال، مامي‌دانيم كه جانشينان شيخ صفي، صحبت از سيادت صفويان به ميان آورده‌اند. اين رويكرد آشكار فرزندان شيخ‌صفي به تشيع، ما را به اين نتيجه مي‌رساند كه وي اگر هم شيعه مذهب نبوده، عقايد و آموزه‌هايش متاثر از فضاي‌مذهبي پس از حمله مغول كه به نفع تشيع و تصوف و به ضرر تسنن در حال تغيير بود، چنان با عقايد و آموزه‌هاي‌شيعي درآميخت كه جانشينانش به آساني اظهار تشيع نموده و مريدانشان نيز به سادگي آن را پذيرفتند. چنين زمينه‌اي‌باعث شد تا آنان به تدريج به شيعياني متعصب و ضد تسنن تبديل شده و سرانجام به عنوان حاميان اصلي تشيع، اين‌مذهب را در سال‌هاي آغازين سده دهم هجري در ايران رسميت بخشند.
References:
- . ابن بزار اردبيلي، توكل بن اسماعيل، صفوة الصفا، تصحيح غلام‌رضا طباطبايي مجد، چاپ اول: تبريز، مصحح، 1373.
- . اسپانقچي پاشازاده، محمد عارف، انقلاب الاسلام بين الخواص و العوام، به كوشش رسول جعفريان، قم، انتشارات دليل ما، 1379.
- . امورتي، ب. س، «مذهب در دوره تيموريان»، تاريخ ايران كمبريج (دوره تيموريان) ، ترجمه يعقوب آژند، چاپ‌اول: تهران، جامي، 1379.
- . براون، ادوارد، تاريخ ادبيات ايران، ترجمه رشيد ياسمي، ج 4، چاپ اول: تهران، ابن سينا، 1316.
- . پارسا دوست، منوچهر، شاه اسماعيل اول، چاپ اول: تهران، شركت سهامي انتشار، 1375.
- . پطروشفسكي، ايليا پاوليچ، اسلام در ايران، ترجمه كريم كشاورز، چاپ چهارم: تهران، پيام، 1354.
- . پيگولوسكايا، ن. و. و ديگران، تاريخ ايران، ترجمه كريم كشاورز، چاپ چهارم: تهران، پيام، 1354.
- . تركمان، اسكندر بيگ منشي، عالم آراي عباسي، به كوشش ايرج افشار، چاپ دوم: تهران، اميركبير، 1350.
- . جامي، عبدالرحمن، نفحات الانس من حضرات القدس، تصحيح مهدي توحيدي‌پور، تهران، سعدي، 1337.
- . حقيقت، عبدالرفيع، تاريخ جنبش‌هاي مذهبي در ايران، چاپ اول: تهران، لومس، 1377.
- . خنجي اصفهاني، فضل بن روز بهان، عالم آراي اميني، تصحيح جان، اي. وودز، ]بي‌جا، بي‌نا، بي‌تا[.
- . خواندمير، امير محمود، تاريخ شاه اسماعيل و شاه طهماسب صفوي، تصحيح محمدعلي جراحي، چاپ اول:تهران، گستره، 1370.
- . خواند مير، غياث‌الدين، حبيب السير في اخبار افرادالبشر، با مقدمه جلال‌الدين صمايي، ج 4، چاپ اول: تهران، خيام، 1333.
- . درخشان، مهدي، «پيرامون كلمه شيخ و سيد»، مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني، دانشگاه تهران، سال 21، ش4، 1353.
- . رحيم‌زاده صفوي، علي‌اصغر، شرح جنگ‌ها و تاريخ زندگي شاه اسماعيل، به اهتمام يوسف پور صفوي، چاپ‌اول: تهران، خيام، 1341.
- . رحيم لو، يوسف، «مواردي از دستاويزهاي معنوي سياست صفويان»، يادنامه استاد جعفر سلطان‌القرايي، تبريز، 1370.
- . رويمر، هانس روبرت، ايران در راه عصر جديد، ترجمه آذر آهنچي، چاپ اول: تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1380.
- . ، «دوران صفويان»، تاريخ ايران كمبريج (دوره صفويان) ، ترجمه يعقوب آژند، چاپ اول: تهران، جامي، 1380.
- . ، «قزلباشان، بنيانگذاران و قربانيان حكومت صفوي»، ترجمه مجيد جليلونه، مجله آينده، سال 13، ش 1، 1366.
- . ، «مسائلي پيرامون تاريخ صفويه»، ترجمه عبدالهادي حائري، مجله وحيد، ش 11، 1352.
- . زرين كوب، عبدالحسين، دنباله جستجو در تصوف ايران، چاپ اول: تهران، اميركبير، 1362.
- . ، روزگاران ديگر (از صفويه تا عصر حاضر) ، چاپ اول: تهران، انتشارات سخن، 1375.
- . سفرنامه‌هاي ونيزيان در ايران، ترجمه منوچهر اميري، چاپ اول: تهران، خوارزمي، 1349.
- . سيوري، راجر، ايران عصر صفوي، ترجمه كامبيز عزيزي، چاپ چهارم: تهران، نشر مركز، 1374.
- . شيبي، كامل مصطفي، تشيع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجري، ترجمه عليرضا ذكاوتي قرا گزلو، چاپ اول:تهران، امير كبير، 1359.
- . صفوي، شاه اسماعيل، ديوان خطايي (تركي - فارسي) ، تحقيق و تصحيح ميرزا رسول اسماعيل‌زاده، تهران، الهدي، 1380.
- . كربلايي تبريزي، حافظ حسين، روضات الجنان و جنات الجنان، تصحيح جعفر سلطان القرايي، تهران، بنگاه‌ترجمه و نشر كتاب، 1344.
- . كسروي، احمد، شيخ صفي و تبارش، تهران، چاپ كتيبه، 1355.
- . محيط طباطبايي، محمد، «صفويه از تخت پوست درويشي تا تخت شهرياري»، ماهنامه وحيد، سال 3، ش 9، 1354.
- . مزاوي، ميشل. م، پيدايش دولت صفوي، ترجمه يعقوب آژند، چاپ اول: تهران، گستره، 1363.
- . مستوفي، حمدالله، نزهة القلوب، تصحيح گاي ليسترانج، چاپ اول: تهران دنياي كتاب، 1362.
- . مورگان، ديويد، ايران در قرون وسطي، ترجمه عباس مخبر، چاپ اول: تهران، طرح نو، 1373.
- . مينورسكي، ولاديمير، سازمان اداري حكومت صفويان يا تعليقات مينورسكي بر تذكره الملوك، ترجمه مسعودرجب‌نيا، چاپ دوم: تهران، امير كبير، 1368.
- . نامعلوم، عالم آراي شاه اسماعيل، تصحيح اصغر منتظر صاحب، چاپ اول: تهران، بنگاه ترجمه و نشر كتاب، 1349.
- . نوايي، عبدالحسين، ايران و جهان از مغول تا قاجاريه، چاپ اول: تهران، هما، 1364.
- . ، «رازي در دل تاريخ»، گوهر، سال اول، ش 5 و ش 8، 1352.
- . هينتس، والتر، تشكيل دولت ملي در ايران، ترجمه كيكاووس جهانداري، چاپ سوم: تهران، خوارزمي، 1362.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Rostami, Adel.(2025) سیادت و تشیع صفویان در دوره پیش از سلطنت. , 4(2), 129-164
Adel Rostami."سیادت و تشیع صفویان در دوره پیش از سلطنت". , 4, 2, 2025, 129-164
Rostami, A.(2025) 'سیادت و تشیع صفویان در دوره پیش از سلطنت', , 4(2), pp. 129-164
