, Volume 5, Issue 3, No 19, Year 2025 , Pages 95-124

    The Social History of Iranian and Iraqi Shi’as (in the second half of the 8th century)

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    Mohammad Anwar Fayyazi / Student of Seminary and M.A. student in History of Shiism / mafayyazi@gmail.com
    Abstract: 
    The social history of Shiism implies a new look at the historical precedent of Shias in which the situation of social relations as well as the elements of social life of Shias are discussed. On the other hand, studying the social history of Shias on the basis of the principles and rules of social history – which concerns itself with the hidden layers of the society and leads to the discovery of the realities and secrets in the traditional history – seems necessary. In this way, some realities of the Shi'i life are restated, which have never been the focus of attention in traditional view of history. The present paper studies – in view of some elements and factors influencing the social history – the social history of shi'as and tries, through providing evidences, to show the readers what had been shi'as’ conditions as far as their livelihood, behaviors, customs, etc. are concerned
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تاریخ اجتماعی شیعیان ایران و عراق در نیمه دوم قرن هشتم هجری / محمدانور فیاضی
    Abstract: 
    تاريخ اجتماعي شيعيان، در برگيرندة نگاه جديد و تازه‌اي به پيشينة تاريخي شيعيان است كه ضمن آن، وضعيت روابط اجتماعي و نيز عناصر و مؤلفه‌هاي حيات اجتماعي شيعيان به بحث نهاده مي‌شود. از سوي ديگر، مطالعه تاريخ اجتماعي شيعيان بر مبناي اصول و ضوابط تاريخ اجتماعي كه به لايه‌هاي پنهان جامعه نظر دارد و به بازشدن حقايق و ناگفته‌هاي تاريخ سنتي مي‌انجامد، ضروري به نظر مي‌رسد، زيرا در پس آن، حقايقي از متن زندگي شيعيان بازگو مي‌شود كه هيچ‌گاه در تفكر سنتي تاريخ به آن توجه نشده است. مقاله پيش‌رو با توجه به برخي مؤلفه‌ها و عوامل اثرگذار بر تاريخ اجتماعي، به بررسي تاريخ اجتماعي شيعيان پرداخته و با ذكر شواهدي سعي دارد احوال و اوضاع شيعيان را از نظر معيشتي، رفتارها، مراسم و... براي خوانندگان بيان كند. واژگان كليدي: تاريخ اجتماعي، شيعه، شيعيان، قرن هشتم، مؤلفه‌ها و عوامل تاريخ اجتماعي و نهادها.
    References: 
    • ابن بطوطه، شرف‌الدين ابوعبدالله محمد لواتي طنجي، سفرنامه ابن بطوطه، ترجمه محمدعلي موحد، تهران، بنگاه ترجمه و نشر كتاب، 1337.
    • ـ ابن‌يمين فريومدي، ديوان اشعار، تصحيح حسين‌علي باستاني‌راد، انتشارات كتاب‌خانه سنائي، ]بي‌تا‍‍[.
    • ـ آژند، يعقوب، قيام شيعي سربداران، تهران، نشر گسترده، 1363.
    • ـ اسفزاري، ‌معين الدين محمد زمچي، روضات الجنات في اوصاف مدينه هرات، بخش دوم،‌ تصحيح سيدمحمدكاظم امام، تهران، چاپخانه دانشگاه، 1339.
    • ـ الهامي، داود، موضع تشيع در برابر تصوف، قم، مكتب اسلام، 1378.
    • ـ انوري، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، 1381.
    • ـ بهرامي، روح الله، مكتب آنال؛ جامعيت فكر تاريخ‌نگاري، شيراز، انتشارات نويد، 1386.
    • ـ پطروشفسكي،اي. پي، ‌نهضت سربداران، ترجمه كريم كشاورز، تهران، انتشارات پيام، 1351.
    • ـ جان ماسيون اسميت، ‌خروج و عروج سربداران، ترجمه يعقوب آژند، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ]بي‌تا[.
    • ـ جعفريان، رسول، تاريخ ايران اسلامي(3) از يورش مغولان تا زوال تركمنان، تهران، مؤسسه فرهنگي دانش و انديشه معاصر، 1378.
    • ـ حسني، هاشم معروف، بين التشيع و التصوف، بيروت، دارالعلم، 1979 م.
    • ـ خواندمير، غياث‌الدين بن همام‌الدين حسيني، تاريخ حبيب السير في احوال افراد البشر، تهران، انتشارات كتابخانه خيام، 1333.
    • ـ رويمر، ه‍ . ر، «تاريخ ايران دوره تيموريان»، تاريخ كمبريج، ترجمه يعقوب آژند، تهران، جامي، 1379.
    • ـ رياض، محمد، «تصحيح متن مكتوبات مير سيد علي همداني»، مجله دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، سال 20، شماره اول، 1353.
    • ـ سمرقندي، كمال‌الدين عبدالرزاق، مطلع السعدين و مجمع البحرين، به اهتمام عبدالحسين نوايي، تهران، كتابخانه طهوري، 1353.
    • ـ شهيدثاني، زين‌الدين جبعي عاملي، الروضة البهيّه في شرح اللمعه الدمشقيه، بيروت، داراحياءالتراث العربي.
    • ـ شوشتري، قاضي نورالله، مجالس المؤمنين، تهران، كتابفروشي اسلاميه، 1376 ق.
    • ـ شيبي، كامل مصطفي، تشيّع وتصوّف، ترجمه علي‌رضا ذكاوتي قراگوزلو، تهران، اميركبير، 1385.
    • ـ كلاويخو، سفرنامه كلاويخو، ترجمه مسعود رجب‌نيا، تهران، شركت انتشارات علمي و فرهنگي‌، 1374، چاپ سوم.
    • ـ مستوفي قزويني‌، حمدالله، ‌نزهة القلوب، به اهتمام و تصحيح گاي ليسترنج، تهران، دنياي كتاب، 1362.
    • ـ ميرخواند، محمد بن خاوند شاه، روضة الصفاء، ‌تصحيح جمشيد كيان‌فر،‌ تهران، انتشارات اساطير، 1380.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Fayyazi, Mohammad Anwar .(2025) The Social History of Iranian and Iraqi Shi’as (in the second half of the 8th century) . , 5(3), 95-124

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad Anwar Fayyazi."The Social History of Iranian and Iraqi Shi’as (in the second half of the 8th century) ". , 5, 3, 2025, 95-124

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Fayyazi, M.(2025) 'The Social History of Iranian and Iraqi Shi’as (in the second half of the 8th century) ', , 5(3), pp. 95-124

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Fayyazi, M. The Social History of Iranian and Iraqi Shi’as (in the second half of the 8th century) . , 2025; 5(3): 95-124