, Volume 8, Issue 2, No 30, Year 2025 , Pages 59-82

    A Glance at the Idea of Sheikh Safi al-Din Ardabili’s Hashimi Ancestry

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    ✍️ Asghar Heidari / کارشناس ارشد ایران شناسی دانشگاه شهید بهشتی و بنیاد ایرانشناسی شیخ بهائی / asgharhei@gmail.com
    Naser Baqiri Bidhandi / استادیار جامعه المصطفی العالمیه
    Pages: 59-82 Receive Date: 2025/04/05 Accept Date: 2025/04/05
    Abstract: 
    Whether or not Sheikh Safi-al-Din Ardabili, Safavid kings' great grandfather, is a descendent of the holy Prophet is of great importance for having a clear idea about the Safavid government. Is Sheikh Safi al-Din among the descendants of the holy Prophet? Is his children and grandchildren’ claim that they are descendants of the holy Prophet true, especially when we consider such factors like it was the time when Ismail the 1st. became a king of Iran, a war raged between Iran and two Sunni powers (Ottoman empire in the west and Uzbek State in the east) and the repeated questioning of the idea of Safavids' Hashimi ancestry by the heads of these powers? Or, is it a political tactic to gain the support of Iranian Shiite against the attacks of these two Sunni States? Based on a scientific-historical research and historiographical records and findings, the present paper tries to address the above question.
    Keywords: 
    Sheikh Safi al-Din
    Imam Musa Kazim (peace be upon him)
    the Safavids
    Hashimi ancestry
    Shah Ismail.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نگاهی به موضوع سیادت شیخ صفی‌الدین اردبیلی
    Abstract: 
    موضوع سیادت شیخ صفی الدین اردبیلی، جد اعلای پاشاهان صفوی، در مطالعه و بررسی حکومت صفوی بسیار مهم است. آیا شیخ صفی سید بود و ادعای سیادت فرزندان و فرزندزادگان وی، به ویژه زمانی که اسماعیل یکم حکومت و پادشاهی ایران را به دست گرفت و با دو قدرت اهل تسنن در غرب ایران (امپراتوری عثمانی) و در شرق ایران (دولت ازبکان) شروع شد و سران آن دو دولت بارها به سیادت صفویان تاختند، راست و واقعی است یا این نیز سیاسی کاری بوده و برای به دست آوردن حمایت ایرانیان شیعی در برابر تهاجم دو دولت سنی مذهب صورت گرفته است؟ این مقاله می کوشد پاسخی بر پایه تحقیق علمی – تاریخی مبتنی بر اسناد و یافته های گذشته نگاری تقدیم دارد.
    Keywords: 
    صفویان
    شیخ صفی‌الدین
    امام موسی کاظم(ع)
    سیادت و شاه اسماعیل.
    References: 
    • ابن‌بزّاز اردبيلي، توكل‌بن اسماعيل، صفوة الصفا، تصحيح غلامرضا طباطبايي مجد، تهران، زرياب، 1376.
    • اتحاد، هوشنگ، پژوهشگران معاصر، تهران، فرهنگ معاصر، 1378.
    • ابن عبدربه، احمدبن محمد، العقد الفريد، تحقيق محمد سعيد العريان، قم، دارالفكر، بي‌تا.
    • ابن عنبه، احمدبن علي، عمدة الطالب في انساب آل ابي طالب، تصحيح محمد حسن آل طالقاني، نجف، مطبعه الحيدريّه.1380ق.
    • انوشه، حسن، دانشنامه ادب فارسي، تهران، دانشنامه،1375.
    • بخارايي، ناصر، ديوان ناصر بخارايي، به كوشش دكتر مهدي درخشان، تهران، بي‌نا، 1353.
    • براون، ادوارد، تاريخ ادبي ايران، ترجمه علي اصغر حكمت، تهران، اميركبير،2537.
    • بويل، جي.آ، تاريخ ايران كمبريج از آمدن سلجوقيان تا فروپاشي دولت ايلخانان (جلد پنجم تاريخ ايران كمبريج)، ترجمه حسن انوشه، تهران، اميركبير، 1366.
    • پيكولوسكايا و ديگران، تاريخ ايران از دوران باستان تا پايان سده هيجدهم ميلادي، ترجمة كريم كشاورز، تهران، پيام،1363.
    • خطائي، شاه اسماعيل، كليات ديوان شاه اسماعيل، به كوشش رسول اسماعيل زاده، تهران، هدي،1380.
    • امام خميني، روح الله، تفسير سوره حمد، تهران، پيام آزادي، بي‌تا.
    • خوافي، فصيح احمدبن جلال‌الدين محمدمجمل فصيحي، تصحيح محمود فرخ، مشهد، كتابفروشي باستان، 1339.
    • دانشگاه كمبريج، تاريخ ايران دوره صفويان، ترجمه يعقوب آژند، تهران، جامي، 1380.
    • دلاواله، پيترو، سفرنامه پيترو دلاواله (قسمت مربوط به ايران)، ترجمه شعاع الدين شفا، تهران، علمي و فرهنگي، 1381.
    • ر.ن.فراي، تاريخ ايران از اسلام تا سلاجقه(جلد چهارم تاريخ ايران كمبريج)، ترجمه حسن انوشه، تهران، اميركبير، 1363.
    • روزبهان خنجي، فضل الله، مهمان‌خانه بخارا(تاريخ پادشاهي محمد شيباني)، به اهتمام دكتر منوچهر ستوده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر كتاب، 1341.
    • سيوري، راجر، ايران عصر صفويه، ترجمه احمد صبا، تهران، كتاب تهران،1362.
    • شوشتري، قاضي نورالله، مجالس المؤمنين، تهران، كتابفروشي اسلاميه، 1354.
    • شيرازي، سلطان الواعظين، شبهاي پيشاور، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1368.
    • صفا، ذبيح‌الله، تاريخ ادبيات در ايران، تهران، فردوسي، 1368.
    • غفاري قزويني، قاضي احمد، تاريخ جهان‌آرا، تهران، كتابفروشي حافظ، 1343.
    • فرهاني منفرد، مهدي، مهاجرت علماي شيعه از جبل عامل به ايران در عصر صفوي، تهران، اميركبير، 1377.
    • فريدون بيك، منشآت السلاطين، تركيه، بي‌نا،1274 هـ.ق.
    • فضل الله همداني، رشيدالدين، مكاتبات رشيدي، تصحيح دكتر محمد شفيع، لاهور (پاكستان)، بي‌نا، 1945/ 1364هـ ق.
    • ـــــ ، جامع التواريخ، به كوشش دكتر بهمن كريمي، تهران، اقبال، 1362.
    • فقيهي، علي اصغر، آل بويه، تهران، صبا، 1365.
    • قزويني، زكريابن محمود، آثار البلاد و اخبار العباد، ترجمه عبدالرحمن شرفكندي، تهران، انديشه جوان، 1366.
    • قزويني، عبدالجليل، نقض، بعض مثالب النواصب في نقض بعض فضائح الروافض، تهران، انجمن آثار ملي، 1358.
    • كاظم زاده، حسين، سلسلة النسب صفويه، تهران، اقبال، 2536.
    • كسروي، احمد، شيخ صفي و تبارش، تهران، فردوسي، 1379.
    • ـــــ ، در پيرامون ادبيات، تبريز، احياء، بي تاريخ.
    • ـــــ ، شيعيگري، بي جا، بي نام، بي تاريخ.
    • ـــــ ، آذري يا زبان باستاني آذربايجان، تهران، نشر و پخش كتاب، 2535.
    • كليني، يعقوب‌بن اسماعيل، اصول كافي، ترجمه سيدجواد مصطفوي، تهران، نشرفرهنگ اهل البيت، بي‌تا.
    • لاكهارت، لارنس، انقراض سلسه صفويه، ترجمه مصطفي قلي عماد، تهران، مرواريد، 1364.
    • مجلسي، علامه محمدتقي، رساله اثبات رجعت يا ترجمه چهارده حديث، رساله خطي.
    • ـــــ ، مجموعه رسائل اعتقادي، مشهد، 1368.
    • ـــــ ، بحارالانوار، تهران، المكتبة الاسلاميه، 1393 هـ.ق.
    • درخشان، مهدي، «پيرامون كلمه شيخ و سيد»، مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران، سال 21، ش 4، زمستان 1353.
    • ـــــ ، «پيرامون كلمه شيخ وسيد»، گوهر، سال اول، ش 11و 12، آذر و دي 1352.
    • مدرس، محمد علي، ريحانة الادب، تهران، كتابفروشي خيام، بي‌تا.
    • مزاوي، ميشل، پيدايش دولت صفوي، ترجمه يعقوب آژند، تهران، گستره،1363.
    • مستوفي قزويني، حمدالله، تاريخ گزيده، به اهتمام عبدالحسين نوايي، تهران، اميركبير، 1362.
    • ـــــ ، حمدالله، نزهة القلوب، به كوشش محمد دبير سياقي، تهران، طهوري، 1336.
    • مشار، خانبابا، مؤلفين كتب چاپي فارسي و عربي، بي جا، چاپخانه رنگين،1340.
    • معين، محمد، فرهنگ معين، تهران، اميركبير، 1371.
    • مقريزي، تقي‌الدين احمدبن علي، النزاع و التخاصم، ترجمه سيدجعفر غضبان، بي‌جا، مرتضوي، بي‌تا.
    • نيشابوري، شيخ عطار، تذكرة الاولياء، تصحيح نيكلسون، تهران، اساطير،1383.
    • موريموتو، كازوئو، «اولي نشان از سيادت صفويان در كتب انساب مدركي براي ادعاي پيش صفوي سيادت صفويان»، ترجمة علي فاكپور، پيام بهارستان، ش11، بهار
    • 94 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Heidari, Asghar, Baqiri Bidhandi, Naser.(2025) A Glance at the Idea of Sheikh Safi al-Din Ardabili’s Hashimi Ancestry. , 8(2), 59-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Asghar Heidari; Naser Baqiri Bidhandi."A Glance at the Idea of Sheikh Safi al-Din Ardabili’s Hashimi Ancestry". , 8, 2, 2025, 59-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Heidari, A, Baqiri Bidhandi, N.(2025) 'A Glance at the Idea of Sheikh Safi al-Din Ardabili’s Hashimi Ancestry', , 8(2), pp. 59-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Heidari, A, Baqiri Bidhandi, N. A Glance at the Idea of Sheikh Safi al-Din Ardabili’s Hashimi Ancestry. , 2025; 8(2): 59-82