, Volume 8, Issue 2, No 30, Year 2025 , Pages 107-132

    A Review of the Performance of the Commemoration of the Martyrdom of Shiite Imams during the Rule of Nassir al-Din Shah in Travelogue Books

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    ✍️ Hamid Sadeghi / MA student of the History of Islam, Isfahan University / Hamidsadeghi68@yahoo.com
    Morteza Dehqan Nezhad / Associate professor of History Department, Isfahan University
    Pages: 107-132 Receive Date: 2025/11/06 Accept Date: 2025/11/06
    Abstract: 
    After the passage of many historical stages, the ritual of commemorating the martyrdom of Shiite Imams took in the Safavid period form and fully developed in the Qajar period. The great efforts made by Qajar kings to perform religious rites had great effect on the development of this ritual so that its quantitative and qualitative development reached its climax in this period. The attention devoted by Nassir al-Din Shah to the performance of this kind of religious ritual was greater than devoted by any other king. The present paper investigates how performing this religious ritual is reflected in travelogue books of this period. Having examined the historical record of the course of development of this form of ritual prior and during the reign of Qajar kings, this paper tries to study the views and attitudes of foreigners who were in Nassir al-Din Shah’s court towards the performance of this ritual, which are reflected in the works they have left.
    Keywords: 
    the commemoration of the martyrdom of Shiite Imams
    Qajar
    Nassir al-Din Shah
    travelogue books.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نگرشی بر اجرای آیین تعزیه در آثار سفرنامه‌نویسان دربار ناصرالدین شاه
    Abstract: 
    آیین تعزیه پس از پشت سر گذاشتن مراحل تاریخی، در دوره‌ی صفویه تا حدودی شکل اصلی خود را یافت و در دوره‌ی قاجار به اوج تکامل خود رسید. تلاش گسترده‌ی پادشاهان قاجار در برگزاری مراسم مذهبی، در رشد و تکامل این آیین مؤثر افتاد به شکلی که رشد کمّی و کیفی تعزیه در این دوره به بالاترین حد خود رسید. توجه ناصرالدین شاه به اجرای این نمایش مذهبی بیش از سایر پادشاهان این سلسله بود. بازتاب برگزاری این آیین مذهبی در سفرنامه های این دوره، موضوع این پژوهش است. تلاش شده است با نگاهی تاریخی به تکامل آیین تعزیه از دوره های قبل تا دوره‌ی قاجار، دیدگاه و نگرش خارجیان دربار ناصری به برگزاری این مراسم مذهبی بر اساس آثار به جا مانده از آنها بررسی شود.
    Keywords: 
    قاجار
    تعزیه
    ناصرالدین شاه
    سفرنامه‌ها.
    References: 
    • آژند، يعقوب، نمايش‌نامه نويسي در ايران از آغاز تا1320 ه.ش، تهران، نشر ني، 1373.
    • ابن اثير، الكامل في‌التاريخ، ترجمه ابوالقاسم حالت، تهران، نشر علمي، 1341.
    • اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، المآثر والآثار، تهران، دارالطباعه خاصه دولتي، 1306.
    • الگار، حامد، دين و دولت در ايران، ترجمه ابوالقاسم سري، چاپ دوم، تهران، توس، 1369.
    • بروگش، هنريش، سفري به دربار سلطان صاحبقران، ترجمه محمدحسين كرد بچه، تهران، موسسه‌ اطلاعات، 1376.
    • بلوكباشي، علي، تعزيه‌خواني(حديث قدسي مصائب در نمايش آئيني)، تهران، اميركبير، 1383.
    • بنيامين، س.ج.و، ايران و ايرانيان، ترجمه محمدحسين كردبچه، تهران، نشر جاويدان، 1363.
    • پولاك، ياكوب ادوارد، ايران و ايرانيان، ترجمه كيكاووس جهانداري، تهران، خوارزمي، 1361.
    • خدوم جليلي، عباس، تعزيه در عراق و چند كشور اسلامي، ترجمه مجيد سرسنگي، تهران، فرهنگستان هنر، 1385.
    • دوگوبينو، ژوزف كنت، «تاتر در ايران»، ترجمه جلال ستاري، فصلنامه‌ تاتر، شماره‌هاي11 و 12، پائيز و زمستان، 1369.
    • دروويل، گاسپار، سفرنامة گاسپار دروويل، ترجمه جواد محبي، چاپ دوم، انتشارات گوتنبرگ، بي‌تا.
    • سرنا، كارلا، سفرنامه كارلا سرنا (مردم و ديدني‌هاي ايران)، ترجمه غلامرضا سميعي، نشر نو، تهران 1363.
    • شميم، علي اصغر، ايران در دوره‌ سلطنت قاجار، تهران، انتشارات علمي، 1370.
    • شهيدي، عنايت‌الله، پژوهش در تعزيه و تعزيه‌خواني از آغاز تا پايان قاجار در تهران، دفتر پژوهش‌هاي فرهنگي با همكاري كميسيون ملي يونسكو در ايران، تهران 1380.
    • شيبي، كامل مصطفي، الصله بين التصوف و التشيع، الموسم، بيروت، 1991م.
    • شيل، ليدي، خاطرات، ترجمه حسين ابوترابيان، چاپ دوم، تهران، نشر نو، 1368.
    • چلكووسكي، پتر. جي، تعزيه نمايش و نيايش در ايران، ترجمه داود حالتي، تهران، انتشارات علمي و فرهنگي، 1376.
    • فرانكلين، ويليام، مشاهدات سفر از بنگال به ايران، ترجمه محمدمحسن جاويدان، تهران، مركز تحقيقات تاريخي، 1358.
    • فلاندن، نوژن، سفرنامه نوژن فلاندن، ترجمه حسين نور صادقي، چاپ دوم، تهران، بي جا، 1336.
    • فووريه، ژوانس،‌ سه سال در دربار ايران(خاطرات دكتر فووريه)، ترجمه عباس اقبال آشتياني، به كوشش همايون شهيدي، تهران، آشنا، 1368.
    • فوروكاوا، نوبويوشي، سفرنامه فوروكاوا، ترجمه هاشم رجب زاده و گينجي اورا، تهران، دانشگاه تهران، 1384.
    • كوزوف، فئودور، سفرنامه فئودور كوزوف، ترجمه اسكندر ذبيحيان، تهران، فكر روز، 1372.
    • مستوفي، حمدالله، شرح زندگاني من(تاريخ اجتماعي و اداري دورة قاجار)، چ دوم، تهران، زوار، 1340.
    • نيبور، كارستن، سفرنامه‌ نيبور، ترجمه پرويز رجبي، تهران، توكا، 1354.
    • همايوني، صادق، تعزيه در ايران، شيراز، نويد، 1368.
    • همداني، محمدبن عبدالحلك، تكلمة‌ تاريخ الطبري، بيروت، ا. بي. كنعاني، 1958م.
    • 126 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sadeghi, Hamid, Dehqan Nezhad, Morteza.(2025) A Review of the Performance of the Commemoration of the Martyrdom of Shiite Imams during the Rule of Nassir al-Din Shah in Travelogue Books. , 8(2), 107-132

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hamid Sadeghi; Morteza Dehqan Nezhad."A Review of the Performance of the Commemoration of the Martyrdom of Shiite Imams during the Rule of Nassir al-Din Shah in Travelogue Books". , 8, 2, 2025, 107-132

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sadeghi, H, Dehqan Nezhad, M.(2025) 'A Review of the Performance of the Commemoration of the Martyrdom of Shiite Imams during the Rule of Nassir al-Din Shah in Travelogue Books', , 8(2), pp. 107-132

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sadeghi, H, Dehqan Nezhad, M. A Review of the Performance of the Commemoration of the Martyrdom of Shiite Imams during the Rule of Nassir al-Din Shah in Travelogue Books. , 2025; 8(2): 107-132