, Volume 9, Issue 1, No 32, Year 2025 , Pages 21-48

    Pilgrimage to Mecca in Qajar Period (in the Travelogues of the Personages of This Period)

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Alireza Sufi / P.hd. Theran Payam Noor University
    Abstract: 
    Using a descriptive-analytical approach, the present paper investigates the hajj travelogues of the personages in Qajar period and expounds the way of performing hajj rituals by Iranians in that period. The main question of the research is how Iranians used to perform hajj in that period and what factors influenced their hajj rituals. The research findings show that the conditions of hajj and, generally speaking, performing these rituals and visiting holy shrines by Iranians were greatly influenced by the deep ideological and historical differences between Shiite and Sunni schools of thought. Furthermore, this geographical region was under the control of the Ottoman Empire, therefore, the relations between the Iranian government and Ottoman government and the sociopolitical conditions of that time had a decisive role in this regard. In addition, the environmental and geographical conditions, such as long distance, fierce heat, waterlessness and drought and contagious diseases were influential, as well.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :سفر زیارتی حج در دوره‌ی قاجار بر مبنای سفرنامه‌های رجال دوره‌ی قاجاری
    Abstract: 
    نوشتار حاضر به بررسی سفرنامه های حج رجال دوره قاجار می پردازد و با رویکردی توصیفی – تحلیلی، انجام مراسم حج توسط ایرانیان را در آن دوره تاریخی بررسی می کند. پرسش اساسی در این مقاله این است که مراسم حج توسط ایرانیان در آن روزگار به چه صورت انجام می شد و متأثر از چه عواملی بود. به نظر می رسد این سفر و به طور کلی چگونگی اجرای این مناسک و زیارت اماکن متبرکه آن سرزمین توسط ایرانیان شدیداً تحت تأثیر اختلافات ریشه دار اعتقادی و تاریخی مذاهب تشیع و تسنن بوده است. علاوه بر این، با توجه به تسلط دولت عثمانی بر این منطقه جغرافیایی، روابط بین دولت های ایران و عثمانی و نیز اوضاع سیاسی ـ اجتماعی روزگار، نقش تعیین کننده ای در این خصوص داشته است. افزون بر این، اوضاع و احوال جغرافیایی و محیطی از قبیل بُعد مسافت، گرمای شدید، بی آبی وخشکسالی و بیماری های مسری نیز در این خصوص بی تأثیر نبوده است.
    References: 
    • امين الدوله، ميرزا علي خان، سفرنامه امين الدوله، به كوشش اسلام كاظمينه، تهران، توس، 1354ش.
    • اعتمادالسلطنه، حاج علي‌خان، سفرنامه اعتماد السلطنه، به كوشش سيدعلي قاضي عسگر، تهران، مشعر، 1379ش.
    • السباعي، احمد، تاريخ مكه ازآغاز تا پايان شرفاي مكه، تهران، مشعر، 1385ش.
    • اصفهاني، ميرزاعلي، «سفرنامه ميرزاعلي‌اصفهاني» در: به سوي ام القري، به كوشش رسول جعفريان، تهران، مشعر، 1374ش.
    • جعفريان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاري، تهران، علم، 1389ش.
    • ـــــ ، «حج گذاري ايرانيان در دوره قاجار»، ميقات حج، ش32، تابستان 1379، ص53-84.
    • ـــــ ، ش33، پائيز 1379، ص30-59.
    • ـــــ ، ش 37، پائيز 1380، ص 84-90.
    • ـــــ ، ش 38، زمستان 1380، ص 66-94.
    • حسام السلطنه، سلطان مراد، سفرنامه حسام السلطنه، به كوشش رسول جعفريان، تهران، مشعر، 1374ش.
    • حموي، ياقوت، معجم البلدان، ترجمه علي نقي منزوي، تهران، سازمان ميراث فرهنگي، 1383ش.
    • زم، محمد علي، جان جهاني، چ دوم، تهران، كتاب جمهور، بي تا.
    • دوغان، أسرا، تاريخ حج گذاري ايرانيان، چ دوم، تهران، مشعر، 1390ش.
    • شيرازي، نايب الصدر، تحفة الحرمين، تهران، بابك، 1362ش.
    • فراهاني، ميرزامحمدحسين، سفرنامه فراهاني، به كوشش مسعود گلزاري، تهران، فردوس، 1362ش.
    • نجم الملك، «سفرنامه اي شيرين وپرماجرا »، ميقات حج، ش 19، 1376ش، ص165-185.
    • معتمدالدوله، فرهاد ميرزا، سفرنامه فرهاد ميرزا، به كوشش اسماعيل نواب صفا، تهران، زوار، 1366ش.
    • ميرجعفري، حسين و عباس‌عاشوري‌نژاد، تاريخ نگاري و تحولات آن در ايران و جهان، چ دوم، تهران، پيام نور، 1390ش.
    • ميرزا، محمدولي، «سفرنامه محمدولي ميرزا» در: به سوي ام القري، به كوشش رسول جعفريان، تهران، مشعر، 1374ش.
    • وزير وظائف، ميرزا داود، سفرنامه ميرزا داود وزير وظائف، به كوشش سيدعلي قاضي عسگر، تهران، مشعر، 1379ش.
    • هدايت، محمدقلي خان، سفرنامه مخبرالسلطنه، به كوشش سيد محمد دبيرساقي، تهران، تيراژه، 1368ش.
    • مصاحبه با آقاي رسول جعفريان درباره انتشار كتاب پنجاه سفرنامه حج قاجاري، 5/6/1390،
    • www.historylib.com
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sufi, Alireza, Zawer, Ali akbar.(2025) Pilgrimage to Mecca in Qajar Period (in the Travelogues of the Personages of This Period). , 9(1), 21-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Alireza Sufi; Ali akbar Zawer."Pilgrimage to Mecca in Qajar Period (in the Travelogues of the Personages of This Period)". , 9, 1, 2025, 21-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sufi, A, Zawer, A.(2025) 'Pilgrimage to Mecca in Qajar Period (in the Travelogues of the Personages of This Period)', , 9(1), pp. 21-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sufi, A, Zawer, A. Pilgrimage to Mecca in Qajar Period (in the Travelogues of the Personages of This Period). , 2025; 9(1): 21-48