Pages:
113-130
Receive Date: 2025/02/23
Accept Date: 2025/02/23
Abstract:
Undoubtedly, the respect shown to the prophet’s descendants traces its history back to the first days of the advent of Islam. The establishment of "Diwan al-Nagabah" in the middle of the third century in the second Abbasid era with the aim of attending to Sadats’ affairs, shows the social role of this influential social stratum in social and political developments, which was forgotten for some decades in the period following the mongol invasion in the second decade of the seventh century. After the second wave of mongol invasions of Iran and Islamic world, and, then, the establishment of the Mongol Ilkhanid government in Iran, as a result of which some Mongol rulers like Ghazankhan, embraced Islam, the social status of Sadats improved. As illegal aliens, these rulers established a cultural foundation called "Dar al-Siyadah" in an attempt to make their government legitimate.
Undoubtedly, the close relations which Shiite and Sunnis scholars had with the Ilkhanid had a strong effect in this regard. In spite of the importance of this issue, no in-depth and relatively comprehensive study has been made about it. This paper seeks to extract some reports from the existing sources and classify them in order to, answer the following questions: What are the factors behind establishing Dar al-Siyadah? How was the geographic distribution of Dar al-Siyadah? And what function did it have? The paper concludes that the Mongols established Dar al-Siyadah in order to give support to and legitimize their government. The present study focuses on the period between 694 and 736 (H).
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :دارالسیاده زمینه های شکل گیری، جایگاه و کارکرد آن در عصر ایلخانان مغول
Abstract:
بی تردید، احترام به سادات و ذریهی رسول خدا صلی الله علیه و آله سابقه ای به قدمت دین مبین اسلام دارد. تأسیس «دیوان نقابت» در نیمهی قرن سوم هجری در عصر دوم عباسی، که وظیفه اش رسیدگی به امور سادات بود، حاکی از اهمیت اجتماعی این قشر تأثیرگذار در تحولات سیاسی ـ اجتماعی است که با حملهی مغول در دههی دوم سدهی هفتم هجری برای چند دهه به فراموشی سپرده شد. پس از موج دوم حملات مغول به ایران و جهان اسلام و تشکیل حکومت ایلخانان مغول در ایران و در پی آن، مسلمان شدن برخی حاکمان مغول، همچون غازان خان، جایگاه اجتماعی سادات احیا شد. آنان با تأسیس بنایی فرهنگی به نام «دارالسیاده»، برای کسب مشروعیت حکومت خود تلاش کردند. بی شک، حضور علمای سنی و شیعه در کنار ایلخانان، تأثیر سترگی در این زمینه داشت. به رغم اهمیت این موضوع، هنوز کار عمیق و نسبتاً جامعی در این باره انجام نشده است. این پژوهش بر آن است تا اندک گزارش های موجود را از لابه لای منابع استخراج و با پالایش آنها، به پرسش های ذیل پاسخ دهد: زمینه ها و عوامل مؤثر بر شکل گیری دارالسیاده ها چه بود؟ پراکندگی جغرافیایی دارالسیاده ها و کارکرد آنها چگونه بود؟ فرضیهی مقاله آن است که مغولان برای کسب مشروعیت و تثبیت حکومتشان اقدام به ساخت آن کردند. محدودهی زمانی موضوع از سال 694ـ736 هجری است.
References:
- ابن اثير، عزالدين، 1385ق، الكامل في التاريخ، بيروت، دارالصادر.
- ابن بطوطه، محمدبن عبدالله، 1417ق، رحلة ابن بطوطه، تحقيق عبدالهادي تازي، رياض، اكاديمية المملكة المغربية.
- ابنکثير، ابوالفداء اسماعيلبن عمر، 1407ق، البداية و النهاية، بيروت، دارالفکر.
- اسفزاري، معينالدين محمد زمچي، 1338، روضات الجنات في اوصاف مدينه هرات، تصحيح سيدمحمدکاظم امام، تهران، دانشگاه تهران.
- اشپولر، برتولد، 1386، تاريخ مغول در ايران، ترجمه محمود ميرآفتاب، چ نهم، تهران، علمي و فرهنگي.
- اصفهاني، ابوالفرج، 1427ق، مقاتلالطالبيين، بيروت، مؤسسة الاعلمي.
- اقبال آشتياني، عباس، 1384، تاريخ مغول، چ هشتم، تهران، اميركبير.
- آقسرايي، محمودبن محمد، 1362، تاريخ سلاجقه يا مسامرة الاخبار و مسايرة الاخيار، تحقيق عثمان توران، تهران، اساطير.
- باراني، محمدرضا، 1381، «نقد و بررسي گرايش ايلخانان به تشيع»، تاريخ درآينه پژوهش، پيششماره 1، ص31-73.
- برهان آزاد، ابراهيم، 1347، «دارالسياده»، نامه آستان قدس، ش 38، ص 124-137.
- بلاذري، احمدبن يحيي، 1364، فتوح البلدان، ترجمه آذرنوش آذرتاش، تهران، سروش.
- بيات، عزيزالله، 1384، تاريخ تطبيقي ايران با كشورهاي جهان، چ دوم، تهران، اميرکبير.
- جعفري، جعفربن محمدبن حسن، 1384، تاريخ يزد، چ سوم، تهران، علمي فرهنگي.
- خالقي، محمدهادي، 1387، ديوان نقابت، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي.
- خواندمير، غياثالدينبن همامالدين، 1380، تاريخ حبيب السير، چ چهارم، تهران، خيام.
- _____ ، 1372، مآثر الملوك، تهران، رسا.
- حاجي لوييوند، سهيلا، 1390، «دارالسياده»، در: دانشنامه جهان اسلام، زيرنظر غلامعلي حداد عادل، تهران، دانشنامه جهان اسلام.
- ذهبي، شمسالدين محمدبن احمد، 1413ق، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبدالسلام تدمري، ط الثانية، بيروت، دارالكتاب العربي.
- شاردن، 1372، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال يغمايي، تهران، توس.
- شبانكارهاي، محمدبن عليبن محمد، 1381، مجمع الانساب، تحقيق ميرهاشم محدث، تهران، اميركبير.
- صفا، ذبيحالله، 1378، تاريخ ادبيات در ايران، چ هشتم، تهران، فردوس.
- ضرابي، عبدالرحيمبن محمدابراهيم، 1378، تاريخ كاشان، چ چهارم، تهران، اميرکبير.
- فضلالله همداني، رشيدالدين، 1940م، تاريخ مبارك غازاني، تحقيق كارل يان، هرتفرد، استفن اوستين.
- قاشاني، ابوالقاسم عبداللهبن محمد، 1384، تاريخ اولجايتو، تحقيق مهين هنبلي، چ دوم، تهران، علمي فرهنگي.
- قزويني، زکريابن محمد، 1998م، آثار البلاد و اخبار العباد، بيروت، دارصادر.
- کتبي، محمود، 1364، تاريخ آل مظفر، تحقيق عبدالحسين نوايي، چ دوم، تهران، اميرکبير.
- كليني، محمدبن يعقوب، 1429ق، کافي، قم، دارالحديث.
- ماوردي، 1398ق، الاحکام السلطانيه، بيروت، دارالکتب العلميه.
- مرعشي، قاضي نورالله، 1409ق، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، تعليقات سيدشهابالدين مرعشي نجفي قم، مكتبة آيةالله المرعشي النجفي.
- مستوفي بافقي، محمدمفيد، 1385، جامع مفيدي، تصحح ايرج افشار، تهران، اساطير.
- مقدسي، محمدبن احمد، بيتا، احسن التقاسيم، چ دوم، بيروت، دارصادر.
- _____ ، 1411ق، احسن التقاسيم في معرفة الأقاليم، ط الثالثه، قاهرة، مكتبة مدبولي.
- منجم، اسحاقبن حسين، 1408ق، آكام المرجان، تحقيقي سعد فهمي، بيروت، عالم الکتب.
- موريموتو، کازوئو، 1386، «نقابة الطالبيين»، ترجمه محمدحسين حيدريان، آينه ميراث، ش اول و دوم، ص99-150.
- مهدوي، مصلحالدين، 1386، اصفهان دارالعلم شرق، تصحيح محمدرضا نيلفروشان، اصفهان، سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
yaghoobi, Mahdi, Samani, Seyed Mahmoud, Montazeri Moghadam, Hamed.(2025) Dar al-Siyadah; the Historical Background of Its Establishment; Its Status and Function in the Time of Mongol Ilkhanate. , 11(2), 113-130
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mahdi yaghoobi; Seyed Mahmoud Samani; Hamed Montazeri Moghadam."Dar al-Siyadah; the Historical Background of Its Establishment; Its Status and Function in the Time of Mongol Ilkhanate". , 11, 2, 2025, 113-130
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
yaghoobi, M, Samani, S, Montazeri Moghadam, H.(2025) 'Dar al-Siyadah; the Historical Background of Its Establishment; Its Status and Function in the Time of Mongol Ilkhanate', , 11(2), pp. 113-130
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
yaghoobi, M, Samani, S, Montazeri Moghadam, H. Dar al-Siyadah; the Historical Background of Its Establishment; Its Status and Function in the Time of Mongol Ilkhanate. , 2025; 11(2): 113-130