, Volume 13, Issue 1, No 40, Year 2025 , Pages 71-100

    The Shiite Political and Cultural Capacities for the Creation of a New Islamic Civilization

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Hadi shojaei / PhD student of political sciences, IKI / shojaeehadi4@gmail.com
    Abstract: 
    By introducing civilization-building, motivating and goal-setting elements, leading cultures play a significant role in the creation of human civilizations. The leading Shiite culture, that prepared the ground for the victory of the Islamic Revolution, has great capacities for the creation of civilization. Using a descriptive- analytical approach based on a "documentary" method, the present paper seeks to answer this fundamental question: what capacity does Shiite political culture have for creating an Islamic civilization? The paper tries to make a scientific study of the practical role of these factors in the formation of powerful Shiite states in the early centuries of Islam. The results show that the political dimension of Shiite culture including such civilization- building elements like great mobilization power, wise leadership, rationality, Shariah-centeredness, along with the dynamism it gives to various layers in the light of such incentives like justice- seeking , realization of an ideal society within the framework of the culture of awaiting Imam Mahdi’s reappearance, and providing a new model of Islamic civilization can play an important role in the process of creating the civilization of Islamic society.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :ظرفیت‌های فرهنگ سیاسی تشیع در آفرینش تمدن نوین اسلامی
    Abstract: 
    فرهنگ های پیشرو با ارائه‌ی عناصر تمدن ساز، انگیزه بخش و غایت آفرین، نقشی اساسی در خلق تمدن های بشری بر عهده دارند. فرهنگ پیشرو تشیع به عنوان عامل بسترساز در پیروزی انقلاب اسلامی، در مرحله‌ی تمدن سازی نیز از قابلیت های بسیاری برخوردار است. این پژوهش با رویکرد «تحلیلی- توصیفی» و مبتنی بر روش «مطالعات اسنادی»، در پی دستیابی به پاسخ این سؤال بنیادین است که فرهنگ سیاسی تشیع از چه ظرفیت هایی در پی ریزی تمدن نوین اسلامی برخوردار است؟ بدین روی، درصدد است تا جایگاه و نقش عملی این مؤلفه ها در ظهور دولت های قدرتمند شیعی در قرون اولیه اسلامی را از لحاظ علمی بررسی کند. براین اساس، می توان گفت: بعد سیاسی فرهنگ تشیع با ارائه‌ی عناصر تمدن سازی همچون توان بسیج بالا، رهبری عالمانه، عقلانیت، و شریعت محوری، در کنار پویایی بخشی به لایه های گوناگون در سایه‌ی انگیزه های بی پایانی همچون عدالت طلبی و تحقق جامعه‌ی آرمانی در قالب فرهنگ انتظار، و همچنین طراحی الگوی نوین تمدن اسلامی، می تواند نقش بسزایی در فرایند تمدن سازی جامعه‌ی اسلامی ایفا کند.
    References: 
    • ابن‌اثير، على‌بن ابي‌الكرم، 1385ق، الكامل في التاريخ، بيروت، دار صادر
    • ابن‌اسفندیار، بهاالدین محمدبن حسن، 1366، تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال، تهران، کلاله خاور.
    • ابن‌خلدون، عبدالرحمن، 1408ق، ديوان المبتدأ و الخبر فى تاريخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأكبر، تحقيق خليل شحاده، بيروت، دارالفكر.
    • ـــــ ، 1375، مقدمه، ترجمه محمد پروين گنابادى، تهران، علمى و فرهنگى.
    • ابن‌عذاري مراكشي، احمدبن محمد، 1985م، البيان المغرب في اخبار الاندلس و المغرب، بيروت، دارالثقافه.
    • ابن‌كثير دمشقى، اسماعيل‌بن عمر، 1407ق، البداية و النهاية، بيروت، دارالفكر.
    • اسپوزیتو، جان، ال، 1382، انقلاب اسلامی و بازتاب جهانی آن، ترجمه محسن مدیرشانه‌چی، تهران، بارز.
    • اسميت، جان ماسون، 1361، خروج و عروج سربداران، ترجمه يعقوب آژند، تهران، دانشگاه تهران.
    • آجودانى، ماشاء اللّه، 1383، مشروطه ايرانى، تهران، اختران.
    • آژند، يعقوب، 1363، قيام شيعي سربداران، تهران، گستره.
    • آگ‌برن و نیم‌کوف، 1354، زمینه جامعه‌شناسی، ترجمه امیرحسین آریان‌پور، تهران، شركت سهامی کتابهای جیبي.
    • بشريه، حسين، 1374، انقلاب و بسيج سياسي، تهران، دانشگاه تهران.
    • پطروشفسكي، اي.پ.، 1351، نهضت سربداران خراسان، ترجمه كريم كشاورز، تهران، پيام.
    • تركمني آذر، پروين، 1384، ديلمان در گستره تاريخ ايران، تهران، سمت.
    • تنكابنى، ميرزامحمد، 1364، قصص العلماء، تهران، كتابفروشى علميه اسلاميه.
    • توال، فرانسوا، 1387، ژئوپیتیک شيعه، ترجمه كتايون باصر، تهران، ويستار.
    • تهراني، آقابزرگ، 1975م، الذريعه، بيروت، دارالاضواء.
    • تيلي، چارلز، 1385، از بسيج تا انقلاب، ترجمه علي مرشدي‌زاد، تهران، پژوهشكده امام خميني و انقلاب اسلامي.
    • جعفري،‌ محمدتقي، 1373، فرهنگ پيرو و فرهنگ پيشرو، تهران، علمي و فرهنگي.
    • جوادي آملي، عبدالله، 1386، اسلام و محيط زيست، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1390، تسنيم، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1388، جامعه در قرآن (تفسير موضوعي قرآن)، قم، اسراء.
    • حسيني زبيدي، محمدمرتضى، 1414ق، تاج العروس، بيروت، دارالفكر.
    • درسلر ديويد و ويليام. م ويليس، 1388، جامعه‌شناسي، ترجمه مهرداد هوشمند، تهران، اطلاعات.
    • دورانت، ويليام جيمز، 1382، تاريخ تمدن، تهران، علمي و فرهنگي.
    • دورماگن، ژان ايو و دانيل موشار، 1389، مباني جامعه شناسي سياسي، ترجمه عبدالحسين نيك‌گهر، تهران، آگه.
    • راوندى، مرتضى، 1382، تاريخ اجتماعى ايران، تهران، نگاه.
    • زمچى اسفزارى، معين الدين محمد، 1338، روضات الجنات في اوصاف مدينه هرات، تهران، دانشگاه تهران.
    • سامر، فيصل، 1380، دولت حمدانيان، ترجمه عليرضا ذكاوتي قراگزلو، قم، حوزه و دانشگاه.
    • سايت دفتر مقام معظم رهبري http://khamenei.ir
    • شوشتري، قاضي نورالله، 1373، مجالس المؤمنين، تهران، كتابفروشي اسلاميه.
    • طباطبائی، سيدمحمدحسين 1378، شیعه در اسلام، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1374، الميزان، ترجمه سيدمحمدباقر موسوي همداني، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
    • ـــــ ، 1379، سيرى در قرآن، تهران، جهان آرا.
    • ـــــ ، 1382، شيعه؛ مجموعه مذاكرات با هانري كربن، قم، بوستان كتاب.
    • طرابلسي، علي ابراهيم، 1390، تشيع در طرابلس و شام، ترجمه زهره ناعمي، تهران، كتاب توت.
    • غزالي، ابوحامد، 1964م، فضائح الباطنيه، تحقيق عبدالرحمن بدوي، قاهره، دارالقوميه للطباعه و النشر.
    • فورسايت، دانلسون. آر، 1390، پويايي گروه، ترجمه مهرداد فيروزبخت و منصور قنادان، تهران، رسا.
    • فوكو، ميشل، 1377، ايرانيان چه رؤيايى در سر دارند؟، ترجمه حسين معصومى همدانى، تهران، هرمس.
    • فولكيه، پل، 1366، فلسفه عمومي، ترجمه يحيي مهدوي، تهران، دانشگاه تهران.
    • قاضي نعمان، ابوحنيفه، 1970م، افتتاح الدعوه، تحقيق وداد القاضي، بيروت، دارالثقافه.
    • قلقشندي، ابوالعباس احمد، 1987م، صبح الاعشي في صناعه الانشاء، دمشق، دارالفكر.
    • کوزر، لوئيس، 1383، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، علمی و فرهنگي.
    • كرمر، جوئل. ال.، 1375، احياي فرهنگي در عهد آل‌بويه: انسان‌گرايي در عصر رنسانس اسلامي، ترجمه محمدسعيد حنايي كاشاني، تهران، مركز نشر دانشگاهي.
    • گرانتوسكى، ا. آ. و ديگران، 1359، تاريخ ايران از زمان باستان تا امروز، ترجمه كيخسرو كشاورزى‏، تهران، پويش.
    • گودن، كريستيان، 1383، آيا بايد از اتوپيا اعاده حيثيت كرد؟، ترجمه سوسن شريعتي، تهران، قصيده‌سرا.
    • متز، آدام، 1362، تمدن اسلامي در قرن چهارم هجري، ترجمه عليرضا ذكاوتي قراگوزلو، تهران، اميركبير.
    • مرعشى، ظهير الدين‌بن سيدنصيرالدين، 1345، تاريخ طبرستان و رويان و مازندران، تهران، مؤسسه مطبوعاتى شرق‏
    • مصباح، محمدتقي، 1392، حقوق و سياست در قرآن، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • مظفر، محمدحسين، 1368، تاريخ شيعه، ترجمه سيدمحمدباقر حجتي، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
    • مقريزي، احمد بن علي، 1416ق، اتعاظ الحنفاء باخبارالائمه الفاطميين الخلفاء، تحقيق جمال‌الدين الشيال، قاهره، وزارة الاوقاف المجلس الاعلي للشئون الاسلاميه.
    • موسوي خميني، سيدروح‌الله، 1378، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
    • ميرخواند، محمدبن خاوندشاه، 1373، روضة الصفا، تهران، علمي و فرهنگي.
    • واردي، تقي، 1389، تاريخ علويان طبرستان، قم، دليل ما.
    • واكر، پل. اي، 1383، پژوهشي در يكي از امپراتوري‌هاي اسلامي: تاريخ فاطميان و منابع آن، ترجمه فريدون بدره‌اي، تهران، فرزان.
    • وبر، ماكس، 388، اخلاق پروتستان و روح سرمايه‌داري، ترجمه مرتضی ثاقب‌فر، تهران، جامي.
    • ولاهوس‌، اوليويا، 1357، درآمدي‌ بر انسان‌شناسي‌، ترجمه‌ سعيد يوسف‌، تهران‌، سپهر.
    • الويري، محسن، 1388، شيعيان از سقوط بغداد تا ظهور صفويه، تهران، امام صادق.
    • Adam & Jessica Kuper, 1996, eds, The Social Science Encyclopedia, London, Routledge, Taylor & Francis Group,
    • London.
    • Fiedler ,F.E, and Garcia, J.E, 1987, Leadership: Cognitive resources and performance, New York, Wiley.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    shojaei, Hadi.(2025) The Shiite Political and Cultural Capacities for the Creation of a New Islamic Civilization. , 13(1), 71-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hadi shojaei."The Shiite Political and Cultural Capacities for the Creation of a New Islamic Civilization". , 13, 1, 2025, 71-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    shojaei, H.(2025) 'The Shiite Political and Cultural Capacities for the Creation of a New Islamic Civilization', , 13(1), pp. 71-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    shojaei, H. The Shiite Political and Cultural Capacities for the Creation of a New Islamic Civilization. , 2025; 13(1): 71-100