Pages:
77-99
Receive Date: 2025/10/14
Accept Date: 2025/10/14
Abstract:
The Ignorance Time culture was shadowing everywhere in the pre-Islamic period. Without mentioning any place, time, and folk, the Holy Quran has pointed to the components and characteristics of ignorance, but in order to clarify more for the primary audience of the Quran, the ignorant Arabs; it enumerates examples of the culture of ignorance in the Arabian Peninsula. In this regard, one should not limit ignorance just in the Arabian Peninsula. On the eve of the advent of Islam, Iran, as one of the significant and civilized geographic areas, was an example of the culture of ignorance. Analyzing the culture of the Ignorance Time in one of the important sectors of society, i.e. the women and family system in contemporary Iran with the advent of Islam is the purpose of this paper. The general topics under discussion include: the status of women in the view of Iranians coincided with the advent of Islam, the types of marriage, behavior with women and children, and analyzing the backgrounds and factors of this situation.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی نمودهای فرهنگ جاهلی در عرصه زن و خانواده در ایران مقارن ظهور اسلام
Abstract:
فرهنگ جاهلی در دورهی پیش از اسلام بر همه جا سایه افکنده بود. در قرآن کریم بدون آنکه از مکان، زمان و قوم خاصی نام ببرد به مؤلفه ها و ویژگی های جاهلیت اشاره کرده است، اما برای فهم بیشتر مخاطبان اولیه، که همان عرب جاهلی بود، نمونه هایی از فرهنگ جاهلی در جزیرة العرب را برشمرده است. بدین لحاظ، نباید جاهلیت را منحصر در جزیرة العرب دانست. در آستانهی ظهور اسلام، ایران به عنوان یکی از مناطقِ دارای اهمیتِ جغرافیایی و سوابق تمدنی، مشحون از نمونه های فرهنگ جاهلی بود. در این نوشتار به تحلیل نمودهای فرهنگ جاهلی در یکی از بخش های مهم جامعه، یعنی حوزهی زنان و نظام خانواده در ایران معاصر ظهور اسلام می پردازیم. محورهای کلی مورد بحث، عبارت است از: چگونگی جایگاه و منزلت زنان در نگاه ایرانیانِ مقارن ظهور اسلام، گونه های ازدواج، چگونگی رفتار با زنان و فرزندان، و در نهایت، تحلیل زمینه ها و عوامل این وضعیت.
References:
- افتخارزاده، محمودرضا، ایران آیین و فرهنگ، تهران، رسالت قلم، 1377.
- اوستا، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، چ شانزدهم، تهران، مروارید، 1371.
- بارتولومه، کریستین، «زن در حقوق ساسانی»، ترجمه و ملحقات با مقدمهای در تیپشناسی حقوقی و روانشناسی جنسی ایران ساسانی، ناصرالدین صاحب الزمانی، تحقیقات خاورشناسان، 1337، ش 1.
- باهنر، محمدجواد و اکبر هاشمی، جهان در عصر بعثت، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بیتا.
- بروسیوس، ماریا، ایرانیان عصر باستان، ترجمة هایده مشایخ، تهران، هرمس، 1390.
- بهار، مهرداد، ادیان آسیایی، چ چهارم، تهران، چشمه، 1382.
- بیات، عزیزالله، شناسایی منابع و مآخذ تاریخ ایران، تهران، امیرکبیر، 1363.
- پیرنیا، حسن و اقبال آشتیانی، تاریخ ایران از آغاز تا انقراض قاجاریه، چ ششم، تهران، خيام، 1370.
- ـــــ ، تاریخ ایران از مادها تا انقراض قاجاریه، چ سوم، تهران، سمیر، 1387.
- پیرنیا، حسن، ایران قدیم: تاریخ مختصر ایران از آغاز تا انقراض ساسانیان، چ سوم، تهران، اساطیر، 1393.
- جمعي از نویسندگان، تاریخ ایران کمبریج، ج 3 (قسمت سوم ساسانیان)، ترجمة تیمور قادری، تهران، مهتاب، 1389.
- دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، اخبار الطوال، ترجمة محمود مهدوی دامغانی، چ هشتم، تهران، نشر نی، 1390.
- رایشلت، هانس، رهیافتی به گاهان زرتشت و متنهای نو اوستایی، ترجمه و گزارش جلیل دوستخواه، چ دوم، تهران، ققنوس، 1386.
- رضی، هاشم، دانشنامه ایران باستان عصر اوستایی تا پایان دوران ساسانی، تهران، سخن، 1381.
- روایت پهلوی (متنی به زبان فارسی میانه یا پهلوی ساسانی)، ترجمة مهشید میرفخرایی، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1367.
- زرینکوب، عبدالحسین روزگاران ایران (گذشته باستانی ایران)، چ دوم، تهران، سخن، 1375.
- ـــــ ، تاریخ مردم ایران، چ چهاردهم، تهران، اميركبير، 1392.
- ـــــ ، روزگاران: تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی، چه هفتم، تهران، سخن، 1378.
- ژینیو، فیلیپ، ارداویراف نامه (ارداویرازنامه)، حرفنویسی، آوانویسی، ترجمه متن پهلوی، واژهنامه، ترجمه و تحقيق ژاله آموزگار، تهران، معين و انجمن ایرانشناسي فرانسه، 1372.
- ساسانپور، شهرزاد، «قشربندی اجتماعی ایران در عصر ساسانیان»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 1389، ش 150، ص 20ـ26.
- سایکس، سرپرسی، تاریخی ایران، ترجمة سیدمحمدتقی فخرداعی گیلانی، چ چهارم، تهران، دنياي كتاب، 1368.
- شایست ناشایست: متنی به زبان پارسی میانه (پهلوی ساسانی)، ترجمه و اوانویس کتایون مزداپور، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1369.
- شهزادی، رستم، قانون مدنی زرتشتیان در زمان ساسانیان (گفتاری درباره کتاب ماتیکان هزار داتستان)، به کوشش مهرانگیز شهزادی، چ دوم، تهران، فروهر، 1386.
- شیرمحمدی، مهری، «ازدواج با محارم در اوستا و متون پهلوی»، حافظ، 1390، ش 82، ص 14ـ19.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمة سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، جامعة مدرسين، بيتا.
- طبری، محمدبن جریر، تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1403ق.
- ـــــ ، تاریخ طبری (تاریخ الرسل و الملوک)، ترجمة ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، 1362.
- عباسی، مهناز، فرایند اسلامیشدن فرهنگ در ایران تا پایان قرن چهارم با رویکرد تاریخ فرهنگی، قم، دانشگاه معارف اسلامی، 1391.
- فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، چ سوم، تهران، هرمس، 1386.
- کریستین سن، آرتور آمانوئل، وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان، ترجمة مجتبی مینویی، چ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1374.
- کولسنیکف، ا.ای، ایران در استانه سقوط ساسانیان، ویراستار: ن. و. پیگولفسکایا، ترجمة محمدرفیق یحیایی، تهران، کندوکاو، 1389.
- لوکونین، ولادیمیر گریگوریویچ، تمدن ایران ساسانی، ترجمة عنایتالله رضا، چ پنجم، تهران، علمي و فرهنگي، 1393.
- مسعودی، عليبن حسين، التنبیه و الاشراف، عنی بتصحیحه و مراجعته عبدالله اسماعیل الصاوی، بغداد، یطلب من المکتبة العصریه فی بغداد، دارالصاوی، 1357ق.
- ـــــ ، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق محمدمحییالدین عبدالحمید، چ چهارم، مصر، مکتبة التجریه الکبری، 1384ق.
- ـــــ ، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمة ابوالقاسم پاینده، چ دوم، تهران، علمي و فرهنگي، 1374.
- مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الامم، حققه و قدم له ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، 1366.
- مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، چ هشتم، قم، جامعة مدرسين، 1357.
- مظاهری، علیاکبر، خانواده ایرانی در روزگار پیش از اسلام، ترجمة عبدالله توکل، تهران، قطره، 1373.
- مینویی، مجتبی و محمداسماعيل رضوانی، نامه تنسر به گشنسپ، چ دوم، تهران، خوارزمی، 1354.
- ولایتی، علیاکبر، تاریخ ایران پیش از اسلام، تهران، امیركبير، 1391.
- ویسهوفر، یوزف، ایران باستان از 550 پیش از میلاد تا 650 پس از میلاد، ترجمة مرتضی ثاقبفر، چ چهارم، تهران، ققنوس، 1380.
- هوار، کلمان، ایران و تمدن ایرانی، ترجمة حسن انوشه، تهران، اميركبير، 1363.
- الهویی نظری، زهرا، «جایگاه زن در فرهنگ و حقوق عصر ساسانی»، علوم انسانی دانشگاه الزهراء، 1382، سال سیزدهم، ش 46و47، ص 29ـ42.
- یعقوبی، احمدبن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ترجمة محمدابراهیم آیتی، چ دهم، تهران، علمي و فرهنگي، 1387.
- ـــــ ، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بيتا.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
niazi, Seyed hamed, Jabbari, Mohammad reza.(2025) An Analysis of the Ignorance Time Culture about Women and Family in Iran Coincided with the Advent of Islam . , 15(1), 77-99
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Seyed hamed niazi; Mohammad reza Jabbari."An Analysis of the Ignorance Time Culture about Women and Family in Iran Coincided with the Advent of Islam ". , 15, 1, 2025, 77-99
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
niazi, S, Jabbari, M.(2025) 'An Analysis of the Ignorance Time Culture about Women and Family in Iran Coincided with the Advent of Islam ', , 15(1), pp. 77-99
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
niazi, S, Jabbari, M. An Analysis of the Ignorance Time Culture about Women and Family in Iran Coincided with the Advent of Islam . , 2025; 15(1): 77-99