, Volume 16, Issue 1, No 46, Year 2025 , Pages 91-112
An Analysis of the Economic Relations of Muslims with the Jews of Medina and the Strategic Management of the Messenger of God (S) for Economic Self-sufficiency during the First and Second Years of Hijra
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Hosein Ali Beigi / PhD in Islamic History, Payame Noor University, Qeshm. Teacher at Jahad Daneshgahi Institute of Applied Science Technology, Kermanshah / hosainalibeigi@gmail.com
Abstract:
Given the dominance of the Jews over the economy of Medina, establishing economic relations with them was one of the problems of the Muslims after emigrating to Medina. Using a descriptive-analytical method, this paper seeks to analyze the Muslim economic relations with the Jews of Medina in the early years of the migration to know what strategies did the Messenger of God (S) adopted to reduce Jewish domination over the economic affairs, and what strategies did his holiness adopted to growth economic infrastructure of Muslim? The results show that in the early years, Muslims had a strong economic dependence on Jews; but by providing management mechanisms, the Prophet (S) was able to improve the economic position of Muslims against Jews. Some of these mechanisms include, revival of barren lands, planting fruit trees, releasing and reviving water resources, sending trade caravans to Damascus, entrepreneurship and encouraging people to participate in economic activities, establishing an independent market based on the Islamic rules.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :واکاوی روابط اقتصادی مسلمانان با یهود مدینه و مدیریت راهبردی رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم برای خودکفایی طی سال‌های اول و دوم هجری
Abstract:
یکی از مسائل پیش روی مسلمانان پس از هجرت به مدینه، چگونگی تنظیم روابط اقتصادی با یهودیانی بود که به سبب تسلط بر اقتصاد مدینه مسلمانان را به شیوه های مختلف در تنگنا قرار دادند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که روابط اقتصادی مسلمانان با یهود مدینه در سال های آغازین هجرت چگونه بود و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم برای کاهش سیطره یهود و رشد زیرساخت های اقتصادی مسلمانان چه راهبردی اتخاذ کردند؟ نتیجه حاکی از آن است که در سال های نخستین، مسلمانان وابستگی اقتصادی شدیدی به یهودیان داشتند؛ اما پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم با تشویق های مکرر و بهره مندی از سازوکارهای مدیریتی، از جمله احیای زمین های بایر، کاشت درختان مثمر، رهاسازی و احیای منابع آبی، اعزام کاروان های تجاری به شام، کارآفرینی و تشویق به مشارکت اقتصادی، برپایی بازار مستقل و حاکم کردن قوانین اسلامی بر معاملات تجاری، توانست موقعیت اقتصادی مسلمانان را در برابر یهودیان ارتقا بخشد.
References:
- ابن‌اثير، عزالدين علی، اسدالغابة في معرفة الصحابة، بيروت، دار الفكر، 1409ق.
- ابن‌ادریس، عبدالله عبدالعزیز، جامعۀ مدینه در عصر نبوی، ترجمة شهلا بختیاری، قم و تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت، 1392.
- ابن‌ادريس، عبدالله، مجتمع المدينة في عهد الرسول، رساله ماجيستر، رياض، جامعة الملک سعود، 1981م.
- ابن‌النجار، محب‌الدين ابوعبدالله، الدرة الثمينة في أخبار المدينة، تحقيق حسين محمدعلي شكري، دارالأرقم، بی‌تا.
- ابن‌جوزي، جمال‌الدين ابوالفرج، المنتظم في التاريخ الامم والملوک، تحقيق مهدي عبدالقادر عطا و مصطفي عبدالقادر عطا، بيروت، دارالکتب العلميه، 1405ق.
- ابن‌حبان، محمدبن احمد، صحيح ابن‌حبان بترتيب ابن‌بلبان، تحقيق شعيب الأرنؤوط، بيروت، مؤسسة الرسالة، 1408ق.
- ابن‌حبيب، ابوجعفر محمدبن، المنمق في أخبار قريش، تحقيق خورشيد احمد فاروق، بيروت، عالم الكتب، 1405ق.
- ابن‌حجر عسقلاني، احمدبن علي، الاصابة في تمييز الصحابه، تحقيق عادل احمد عبدالموجود، بيروت، دارالکتاب العلميه، 1415ق.
- ابن‌حنبل الشیبانی، احمدبن محمد، مسند الإمام احمدبن حنبل، تحقيق شعيب الأرنؤوط و عادل مرشد، بيروت، مؤسسة الرسالة، 1421ق.
- ابن‌رسته، احمدبن عمر، الاعلاق النفیسه، ترجمة حسین قره‌چانلو، تهران، امیرکبیر، 1380.
- ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبري، ترجمة محمدمهدي دامغاني، تهران، فرهنگ و انديشه، 1374.
- ابن‌شبه، عمر، تاريخ المدينة المنورة، تحقيق فهيم محمد شلتوت طبع علي نفقه، جده، السيد حبيب محمود احمد، 1399ق.
- ابن‌عبدالبر، ابوعمر، الاستيعاب في معرفة الأصحاب، تحقيق علي‌محمد البجاوي بيروت، دارالجيل، 1412ق.
- ابن‌عبدالحكم المصري، سيرة عمربن عبدالعزيز، تحقيق احمد عبيد، بيروت، عالم الكتب، 1404ق.
- ابن‌عساكر، ابوالقاسم علي‌بن حسن، تاريخ دمشق الكبير، تحقيق عمروبن غرافه العمروي، دمشق، دارالفکر للطباعه والمنشور التواريخ، 1415ق.
- ابن‌قيم الجوزيه، محمدبن ابي‌بكر، احكام أهل الذمة، تحقيق يوسف‌بن احمد البكري و شاكربن توفيق العاروري، الدمام، رمادي للنشر، 1418ق.
- ابن‌قيم الجوزيه، محمدبن ابي‌بكر، زاد المعاد، کويت، موسسة الرسالة، 1415ق.
- ابن‌كثير، اسماعيل‌بن عمر، البداية و النهاية، تحقيق علي شيري، بيروت، داراحياء التراث العربي، 1408ق.
- ابن‌ماجه، ابوعبدالله محمدبن، سنن ابن‌ماجه، تحقيق شعيب الأرنؤوط، عادل مرشد، محمد كامل قره بللي و عَبداللطيف حرزالله، بي‌جا، دار الرسالة العالمية، 1430ق.
- ابن‌هشام، عبدالملك، السيرة النبوية، ترجمة سيدهاشم رسولي محلاتي، تهران، کتابچي، 1375.
- ابوداود، سليمان‌بن اشعث، سنن ابي‌داود، تحقيق شعَيب الأرنؤوط و محَمَّد كامِل قره بللي، بيروت، دار الرسالة العالمية، 1430ق.
- ابويعلى، احمدبن علي، مسند ابي‌يعلى، تحقيق حسين سليم اسد، دمشق، دارالمأمون للتراث، 1404ق.
- ابي‌شيبه، ابوبکر، المصنف في الاحاديث و آلاثار، تحقيق کمال يوسف الحوت، رياض، مکتبة الرشد، 1409ق.
- اختر جعفری، سیدزهیر، مناسبات مسلمانان و یهودیان از رحلت پیامبر تا سقوط امویان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی، 1386.
- اصفهاني، ابوالفرج، الاغاني، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1415ق.
- بخاري، محمدبن اسماعيل، صحيح البخاري، تحقيق محمدزهيربن ناصر الناصر، بي‌جا، دار طوق النجاة، 1422ق.
- برهان‌الدين اليعمري، ابراهيم‌بن علي، تبصرة الحكام، بي‌جا، مكتبة الكليات الأزهرية، 1406ق.
- بلاذري، احمدبن يحيي، أنساب الأشراف، تحقيق سهيل زکار ورياض الزركلي، بيروت، دارالفكر، 1417ق.
- ـــــ ، فتوح البلدان، ترجمة محمد توکل، تهران، نقره، 1337.
- بوصيري، احمدبن ابي‌بكربن اسماعيل، إتحاف الخيرة المهرة، رياض، دارالوطن، 1420ق.
- بيومى مهران، محمد، دراسات في تاريخ العرب القديم، بي‌جا، دارالمعرفة الجامعية، بی‌تا.
- بيهقي، احمدبن حسين، معرفة السنين والاثار، تحقيق عبدالمعطي امين قلعجي، بيروت، دارالوعي، 1424ق.
- ترمذي، محمدبن عيسي، سنن الترمذي- الجامع الكبير، تحقيق بشار عواد معروف، بيروت، دارالغرب الإسلامي، 1998م.
- تقوی، هدیه، «شیوه‌های مدیریتی پیامبر در همگرا کردن بازار مدینه با آموزه‌های اقتصادی اسلام»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، 1396، سال هشتم، ش 28، ص7ـ26.
- جباری، محمدرضا، «سیرة اقتصادی و معیشتی پیامبر اعظم»، در: مجموعه مقالات تاریخ اسلام، قم، معارف، 1390، ص317-297.
- جرجی زیدان، تاریخ تمدن اسلام، ترجمة علی جواهرکلام، تهران، امیرکبیر، 1389.
- جعفری، یعقوب، تاریخ اسلام از منظر قرآن، قم، معارف، 1392.
- جعفریان، رسول، 1382، سیره رسول خدا، قم، دلیل ما، 1382.
- جواد، علي، المفصل فى تاريخ العرب قبل الإسلام، بي‌جا، دارالساقي، 1422ق.
- حاكم النيسابوري، ابوعبدالله، المستدرك علي الصحيحين، تحقيق مصطفي عبدالقادر، بيروت، دار الكتب العلميه، 1411ق.
- حسن یاسین، خالده عبداللطیف، موقف الرسول من یهود الحجاز، دراسه تاریخیه منهجیه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، فلسطين، دانشگاه نابلس، 2009م.
- حسینی، سیدمحمد، سیره اقتصادی رسول خدا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، دانشگاه باقرالعلوم، 1362.
- حلبي، علي‌بن ابراهيم، السيرة الحلبية، بيروت، دارالكتب العلميه، 1427ق.
- حموي، یاقوت، معجم البلدان، بيروت، دارصادر، 1995م.
- حمیدالله، محمد، رسول اکرم در میدان جنگ، ترجمة سیدغلامرضا سعیدی، تهران، کتابفروشی محمدی، بی‌تا.
- خسروجردی، عمار، «بازخوانی اصلاحات پیامبر در بازار مدینه»، مشکوة، 1393، ش 124، ص90ـ111.
- خضری، احمدرضا و فاطمه احمدوند، «یهود مدینه: موقعیت اقتصادی و تحولات آن در عصر نبوی»، مقالات و بررسی‌ها، 1386، ش 84، ص47ـ66.
- الدِّيار بَكْري، حسين‌بن محمدبن حسن، تاريخ الخميس في أحوال أنفس النفيس، بيروت، دارصادر، بي‌تا.
- رحیمی، بدالرفیع و علي غلامی فیروزجائي، «بررسی تاریخی سیاست‌های اقتصادی ـ دینی رسول خدادر مدینه»، پژوهش‌های تاریخی دانشگاه اصفهان، سال پنجاه و یک، دوره جدید، سال هفتم، 1394، ش 12 (پیاپی26)، ص71-88.
- زرگری‌نژاد، غلامحسین، تاریخ صدر اسلام(عصر نبوت)، تهران، سمت، 1378.
- سالم، عبدالعزیز، 1392، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدری نیا، تهران، علمی و فرهنگی، 1392.
- سمهودي، علي‌بن عبدالله، خلاصة الوفا بأخبار دارالمصطفي، تحقيق محمد الأمين محمد محمود احمد الجكيني، طبع علي نفقة السيدحبيب محمود احمد، بی‌تا.
- سهيلي، ابوالقاسم عبدالرحمن، الروض الأنف في شرح السيرة النبوية، تحقيق عمر عبدالسلام اسلامي، بيروت، داراحياء الترات العربي، 1421ق.
- سیدنورانی، سیدمحمدرضا و رضا وفایی یگانه، «فرهنگ کارآفرینی»، مهندسی فرهنگی، 1398، ش 45و46، ص68ـ75.
- الشاشي، ابوسعيد، مسند الشاشي، محفوظ الرحمن زين‌الله، المدينة المنورة، مكتبة العلوم والحكم، 1410ق.
- شافعي، محمدبن ادريس، المسند، بيروت، دار الكتب العلميه، 1400ق.
- الشريف، احمدابراهيم، مكة والمدينة في الجاهلية وعهد الرسول، بيروت، دارالفكر العربي، بی‌تا.
- شهلائی، ناصر، «مدیریت استرتژیک در نیروهای مسلح»، مدیریت نظامی، 1386، ش 28، ص101ـ140.
- صادقی، مصطفی، پیامبر و یهود حجاز، قم، بوستان کتاب، 1386.
- صالحي شامي، محمدبن يوسف، سبل الهدى والرشاد، في سيرة خير العباد، تحقيق شيخ عادل احمد عبدالموجود، بيروت، دارالكتب العلميه، 1414ق.
- طبراني، سليمان‌بن احمد، المعجم الأوسط، تحقيق طارق‌بن عوض، قاهره، دارالحرمين، بی‌تا.
- طبري، محمدبن جرير، تاريخ الامم والملوك، ترجمة ابوالقاسم پاينده، چ پنجم، تهران، اساطير، 1375.
- طرفدار، محسن، بررسی وضعیت اقتصادی مسلمانان در صدر اسلام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه امام صادق، 1369.
- فیاض، علی‌اکبر، تاریخ اسلام، تهران، دانشگاه تهران، 1376.
- قائدان، اصغر، تاریخ اسلام از میلاد پیامبر تا 41 هجری، تهران، پیام نور، 1389.
- قشيري النيسابوري، مسلم‌بن الحجاج، المسند الصحيح، تحقيق محمدفؤاد عبد الباقي، بيروت، دار احياء التراث العربي، بی‌تا.
- کتانی، عبدالحی، نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام، ترجمة علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1391.
- كراچكوفسكى، ايگناتى يوليانوويچ، تاريخ نوشته‌هاي جغرافيايي، ترجمة ابوالقاسم پاينده، تهران، علمي و فرهنگي، 1379.
- الكلاعي الحميري، سليمان‌بن موسى، الاكتفاء بما تضمنه من مغازي رسول الله والثلاثة الخلفاء، بیروت، دارالكتب العلميه، 1420ق.
- گرانت، رابرت. ام، مدیریت استراتژیک با رویکردی امروزی، تهران، آریانا قلم، 1396.
- مالك‌بن انس، موطأ، تحقيق بشار عواد معروف و محمود خليل، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1412ق.
- مقريزي احمدبن علي، إمتاع الأسماع، تحقيق محمد عبدالحميد النميسي، بيروت، دارالكتب العلميه، 1420ق.
- منتظرالقائم، اصغر، تاریخ اسلام (تا چهلم هجری)، اصفهان، دانشگاه اصفهان، 1395.
- نسائي، ابوعبدالرحمن، السنن الکبری، تحقيق حسن عبدالمنعم، بيروت، مؤسسة الرسالة، 1421ق.
- واقدى، محمدبن عمر، مغازى (تاريخ جنگ‌هاى پيامبر)، ترجمة محمود مهدوى دامغانى، تهران، مركز نشر دانشگاهى، 1369.
- الوكيل، محمدالسيد، يثرب قبل الإسلام، جده، دارالمجتمع للنشر و التوزيع، بي‌تا.
- ولفنسون، تاريخ اليهود في بلاد العرب في الجاهليه و صدر الاسلام، مصر، مطبعة الاعتماد، 1927م.
- يعقوبي، احمدبن واضح، البلدان، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1422ق.
- Encyclopedia of the Bible and Its Reception, vol. 14, Walter de Gruyter, Berlin/ Boston, 2017.
- Cohen, Mark R, “Islamic Policy toward Jews from the Prophet Muhammad to the Pact of ‘Umar,” in, Abdelwahab Meddeb and Benjamin Stora, eds., A History of Jewish-Muslim Relations: From the Origins to the Present Day (Princeton: Princeton University Press, 2013, p. 58-73.
- Lecker, Michael, The assassination of the Jewish merchant Ibn Sunayna according to an authentic family account, in Nicolet Boekhoff-van der Voort, Kees Versteegh and Joas Wagemakers (eds.), The Transmission and Dynamics of the Textual Sources of Islam: Essays in Honour of Harald Motzki, Leiden: Brill, 2011 ,p 181-95.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Ali Beigi , Hosein, Yousefifar, Shahram.(2025) An Analysis of the Economic Relations of Muslims with the Jews of Medina and the Strategic Management of the Messenger of God (S) for Economic Self-sufficiency during the First and Second Years of Hijra. , 16(1), 91-112
Hosein Ali Beigi ; Shahram Yousefifar."An Analysis of the Economic Relations of Muslims with the Jews of Medina and the Strategic Management of the Messenger of God (S) for Economic Self-sufficiency during the First and Second Years of Hijra". , 16, 1, 2025, 91-112
Ali Beigi , H, Yousefifar, S.(2025) 'An Analysis of the Economic Relations of Muslims with the Jews of Medina and the Strategic Management of the Messenger of God (S) for Economic Self-sufficiency during the First and Second Years of Hijra', , 16(1), pp. 91-112
