, Volume 17, Issue 1, No 48, Year 2025 , Pages 69-82

    A Critique of Ibn Sa'd's Views on the Composition of his Reports on the Initial Events and the Reasons for Imam Hussein’s Uprising

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Hosein ghazikhani / Assistant Professor, Institute of Islamic Sciences and Culture / H.qazikhani@isca.ac.ir
    Abstract: 
    As one of the writers of ancient sources whose reports have been rewritten in many later works, Ibn Sa'd believes that trusting the people of Kufa was the reason for Imam Hussein's decision for not pledging allegiance, and that the Umayyad government did not have any conflict with the Imam. His hieratical arrangement of the reports of those who forbade Imam Hussein from the uprising also indicates the hastening of the Imam. In order to provide a historical analysis of this view, the method used in this research includes inducing the data from the ancient sources on the events of the Imam Hussein movement and comparing them with Ibn Sa'd's reports. The findings show that the Imam's decision for not pledging allegiance and leaving Medina and Mecca cannot be considered as being based on the support of the Kufis; and the innocence of the Umayyad rulers in this matter is a claim with lots of contradictory evidence. Moreover, Ibn Sa'd's approach to writing about the obstructers faces challenges such as hegemony in obstruction, the monopoly of unverified citations with data from other ancient sources, and the lack of making distinctions in the time of reports.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نقد دیدگاه ابن‌سعد در چیدمان گزارش‌هایش از حوادث آغازین و چرایی قیام امام حسین علیه السلام
    Abstract: 
    ابن سعد به عنوان یکی از صاحبان منابع کهن که گزارش هایش در آثار پسینی فراوان بازنگارش شده اند، بر آن است که اعتماد به کوفیان سبب تصمیم امام حسین علیه السلام بر عدم بیعت با یزید و خروج بوده و حاکمیت اموی با امام سر ستیز نداشته است. چیدمان سلسله ای وی از گزارش های منع کنندگان آن جناب از قیام نیز القاگر تعجیل حضرت است. به هدف واکاوی تاریخی این دیدگاه، استقرای داد ه های دیرین نگاشته ها در وقایع نهضت امام حسین علیه السلام و تطبیق دهی آنها با گزارش های ابن سعد، شیوه ای است که در روش این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهند که نمی توان تصمیم امام بر عدم بیعت و خروج از مدینه را متکی به پشتوانۀ یاری کوفیان دانست؛ چنان که تقصیر نداشتن حکمرانان اموی در این امر، ادعایی است که شواهد نقض فراوان دارد. همچنین نحوۀ اخبار ابن سعد در موضوع ممانعت کنندگان نیز با چالش هایی از جمله هیمنه سازی در ممانعت، انحصار نقل بدون تأیید با داده های دیگر منابع کهن و عدم تفکیک بازۀ زمانی گزارش ها مواجه است.
    References: 
    • ابن‌ابی‌شیبه، عبدالله‌بن محمد، المصنف، تحقيق سعید اللحام، بیروت، دارالفکر، 1409ق.
    • ابن‌اثیر، ابوالحسن علی‌بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارالصادر، 1835.
    • ابن‌اعثم كوفي، احمدبن علی، الفتوح، تحقيق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، 1411ق.
    • ابن‌رسته، احمدبن عمر، الأعلاق النفیسه، بیروت، دار صادر، 1892.
    • ابن‌سعد، محمدبن، الطبقات‌الکبری، تحقيق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410ق.
    • ـــــ ، الطبقات‌الکبری، الخامسه1، تحقيق محمدبن صامل السلمی، طائف، مکتبة الصدیق، 1414ق.
    • ابن‌عبدالبر، یوسف‌بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقيق علی‌محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، 1412ق.
    • ابن‌عدیم، عمربن احمد، بغیة‌الطلب فی تاریخ حلب، تحقيق سهیل زکار، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
    • ابن‌عساکر، علی‌بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، تحقيق علی شیری، بیروت، دارالفکر، 1415ق.
    • ابن‌کثیر دمشقي، اسماعیل‌بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، بي‌تا.
    • بلاذری، احمد‌بن یحیی، کتاب جمل من انساب الأشراف، تحقيق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، 1417ق.
    • حازمی، محمدبن موسى، ‏الأماكن او ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامكنه، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
    • حسینی، سیدعبدالله، «بررسی گزارش‌های محمدبن سعد از زندگی و قیام امام حسین»، سخن تاریخ، 1388، ش 5، ص 33ـ78.
    • خطیب بغدادی، احمدبن علی، تاریخ بغداد، تحقيق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1417ق.
    • دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، الاخبارالطوال، تحقيق عبدالمنعم عامر، قم، شريف الرضی، 1368.
    • ذهبی، شمس‌الدین محمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقيق عمر عبدالسلام تدمری، ط. الثانیه، بیروت، دارالکتاب العربی، 1409ق.
    • طبری، محمدبن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقيق محمد ابوالفضل ابراهیم، ط. الثانیه، بیروت، دارالتراث، 1387ق.
    • طوسی، ابن‌حمزه، الثاقب فی المناقب، تحقيق نبیل رضا علوان، چ سوم، قم، انصاریان، 1419ق.
    • قاضی‌خانی، حسین، تبیین تاریخی جایگاه کوفیان در فرایند نهضت امام حسین، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1398.
    • مفید، محمدبن محمدبن نعمان، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ق.
    • یعقوبی، احمدبن اسحاق، تاریخ‌الیعقوبی، قم، اهل‌بیت، بي‌تا.
    • ـــــ ، البلدان، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1422ق.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ghazikhani, Hosein.(2025) A Critique of Ibn Sa'd's Views on the Composition of his Reports on the Initial Events and the Reasons for Imam Hussein’s Uprising. , 17(1), 69-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hosein ghazikhani."A Critique of Ibn Sa'd's Views on the Composition of his Reports on the Initial Events and the Reasons for Imam Hussein’s Uprising". , 17, 1, 2025, 69-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ghazikhani, H.(2025) 'A Critique of Ibn Sa'd's Views on the Composition of his Reports on the Initial Events and the Reasons for Imam Hussein’s Uprising', , 17(1), pp. 69-82

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    ghazikhani, H. A Critique of Ibn Sa'd's Views on the Composition of his Reports on the Initial Events and the Reasons for Imam Hussein’s Uprising. , 2025; 17(1): 69-82