, Volume 18, Issue 1, No 50, Year 2025 , Pages 95-116

    The Manifestation of Islamic Teachings and Imam Hussein Uprising in the Identity of the Heroes of Anti-Colonial Uprising in Southern Iran during the First World War

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mohammad taher Yaghoubi / Assistant Professor, the Department of History, Payame Noor University of Qom / yaghoubi313@yahoo.com
    Seyed hasan Qureshi Kerein / Assistant Professor, the Department of History, Payame Noor University of Qom / shquorishi@Gmail.com
    Mashaallah ’Ali Husseini / PhD Student of the History of Islamic Civilization’s Culture, Payame Noor University of Qom / mashala1339@gmail.com
    Abstract: 
    This study mainly aims to investigate the various aspects of the manifestations of Islamic teachings in the identity of the epic heroes of southern Iran in the historical period 1909-1920 AD, especially during the First World War. After collecting data through interviews and library sources, this article adopts a qualitative approach based on the method of "content analysis" to achieve the basic, organizational and comprehensive topics related to the research question. It deals with the effects of the teachings of Islam and the Imam Hussein Uprising manifested in the anti-colonial identity of the heroic uprising in the southern Iran. The findings of the research led to the production of 210 codes which were combined into 10 basic themes. Finally, these themes were grouped into three organizing themes: "Factors and Backgrounds", "Strategic Management of the Fighting Clergy" and "the Structure of the Principles of Fight and Behavior of the Mujahideen in the Uprising". Thus the general topic of the ‘The Manifestation of Islamic Teachings and Imam Hussein Uprising in the Identity of the Heroes of Anti-Colonial Uprising in Southern Iran” was formed. The discussion of the research findings reveals the role of Islamic teachings and the Karbala movement in creating the identity of the uprising in the south, arousing the national zeal of the brave Iranians against the occupiers and the inaccuracy of other views on the motive and nature of this uprising (opportunism, German incitement, and nationalism).
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تجلی آموزه‌های اسلامی و نهضت حسینی ‌در هویت قیام ضد استعماری دلیران ‌جنوب ایران در جنگ جهانی اول
    Abstract: 
    بررسی ابعاد گوناگون تجلیات آموزه های اسلامی بر هویت حماسه دلیران جنوب ایران در فاصلۀ تاریخی (1909ـ1920م)، به ویژه در جریان جنگ جهانی اول هدف اصلی این پژوهش است. این مقاله پس از گردآوری اطلاعات به دو روش مصاحبه و کتابخانه ای، با اتخاذ رویکرد کیفی مبتنی بر روش «تحلیل مضمون» که به دنبال خروجی مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر مرتبط با مسئله تحقیق است، به این پرسش اساسی پاسخ می دهد که چه آثاری از آموزه های اسلامی و نهضت حسینی در هویت ضداستعماری قیام دلیران جنوب تجلی یافته است؟ یافته های پژوهش منجر به تولید 210 کد باز گردید که پس از ترکیب این کدها با یکدیگر 10 مضمون پایه شناسایی شد. این مضامین در نهایت، در قالب سه مضمون سازمان دهنده «عوامل و زمینه ها»، «مدیریت راهبردی روحانیت مبارز» و «ساختار اصول مبارزه و رفتار مجاهدان در قیام» گروه بندی شد و از آنها عنوان فراگیر «تجلی آموزه های اسلامی و نهضت حسینی در درون حماسه دلیران جنوب ایران» شکل گرفت. بحث و بررسی شواهد پژوهش، نقش آموزه های اسلامی و نهضت کربلا در هویت آفرینی قیام جنوب و برانگیختگی غیرت ملی دلیران در مقابله با اشغالگران را نمایان ساخته، نادرستی دیدگاه های دیگر درباره انگیزه و ماهیت این قیام (فرصت طلبی، تحریک آلمان ها و ناسیونالیسم) را نشان می دهد.
    References: 
    • ابراهيمي‌پور، قاسم و عباس عالي‌زاده، «گسل دولت ـ ملت در تاريخ ايران و نسبت روحانيت با آن مطالعه موردي ضداستعماري جنوب»، 1394، اسلام و مطالعات اجتماعي، دوره سوم، ش 2، ص 27ـ51.
    • ادوارد براون،انقلاب ايران، مترجم، احمد پژوه، تهران، معرفت، 1328.
    • اربلي، علي‌بن عيسي، کشف الغمه، ترجمة علي‌بن حسن زواره‌اي، تهران، اسلاميه، 687ق.
    • اوکانر، فردريک، از مشروطه تا جنگ جهاني اول، ترجمة حسن زنگنه، تهران، شيرازه، 1376.
    • آبراهاميان، يرواند، ايران بين دو انقلاب، ترجمة احمد گل‌محمدي، تهران، نشر ني، 1397.
    • آيت‌اللهي، محمدتقي، ولايت‌فقيه زيربناي فکري مشروطه مشروعه، تهران، اميرکبير، 1363.
    • باتامور، تام جامعه‌شناسي سياسي، مترجم، منوچهر صبوري کاشاني، تهران، کيهان، 1366.
    • بحريني دشتي، علي، فرزانگان کردوان عليا، قم، بين‌الحرمين، 1387.
    • بختياري، محمد و مهدي فرجي، «بررسي تطبيقي واکنش علما و روحانيان ايران به اشغال کشور در جنگ جهاني اول و دوم»، 1398، شيعه‌شناسي، ش 68، ص 7ـ32.
    • بلادي بوشهري، عبدالله، لوايح و سوانح، بوشهر، علوي، 1373.
    • بهار، محمدتقي، تاريخ مختصر احزاب سياسي؛ انقراض قاجاريه، تهران، اميركبير، 1363.
    • بهرسي، غلامحسين، «نقش آقاسيدعلينقي نقي در قيام مردم جنوب عليه استعمار»، در: مجموعه مقالات دومين همايش دشتي در آينه تاريخ، تهران، رسانش، 1392.
    • بيات، کاوه، اسناد و مدارک جنگ جهاني اول در جنوب ايران، بوشهر، علوي، 1373.
    • جعفري، محمدتقي، امام حسين شهيد فرهنگ پيشرو انسانيت، چ يازدهم، تهران، مؤسسة تدوين و نشر آثار علامه جعفري، 1389.
    • جعفري، يعقوب، تفسير کوثر، قم، هجرت، ۱۳۷۶.
    • حرعاملي، محمدبن حسن، تفصيل وسائل الشيعه الي تحصيل مسائل الشريعه، قم، آل‌البيت، 1404ق.
    • حسن‌نيا، محمد، «واکنش ايراني‌ها به تشکيلات پليس جنوب در منطقه فارس و ديگر جاها»، 1391، مطالعات تاريخي، سال نهم، ش 38، ص 74ـ95.
    • حسيني خامنه‌اي، سیدعلي، حوزه و روحانيت در آئينة رهنمودهاي مقام معظم رهبري، قم، سازمان تبليغات اسلامي، 1375.
    • حسيني زبيري، مرتضي تاج العروس من جواهرالقاموس، بيروت، دارالفکر، 1414 ق.
    • دشتي، احمد، جنبش جنوب ايران با تکيه ‌بر مردم تنگستان و دموکرات‌هاي فارس، قم، چاپخانه بهمن، 1379.
    • رجبي دواني، محمدحسن، «مروري بر نقش علما در مبارزات ضداستعماري مردم جنوب»، در: مجموعه مقالات کنگره ملي شهيد رئيس‌علي دلواري، قم، موعود اسلام، 1392.
    • رضايي فام، بهزاد و فرهاد رشنوپور، «نقش و جايگاه واسموس در پيشبرد اهداف امپراتوري آلمان در جنگ جهاني اول در فارس»، 1391، پژوهش در تاريخ، ش 6، ص 69ـ89.
    • رکن‌زاده آدميت، محمدحسين، دليران تنگستاني، تهران، اقبال، 1357.
    • ـــــ ، فارس و جنگ بين‌الملل اول، تهران، اقبال، 1357.
    • زنگويي، عبدالمجيد، شعر دشتي و دشتستان، تهران، روز، 1364.
    • ژان دیولافوا، مادام، سفرنامه ایران، کلده و شوش، ترجمة همایون فره‌وشی، تهران، دانشگاه تهران، 1371.
    • سپهر، مورخ‌الدوله، ايران در جنگ جهاني بزرگ 1918-1914، تهران، اديب، 1362.
    • سعيدنيا، حبيب‌الله، تاريخ تحولات سياسي اجتماعات دشتي، قم، موعود اسلام، 1383.
    • سفيري، فلوريدا، پليس جنوب ايران: اس پي آر، ترجمة منصوره اتحاديه (نظام مافي) و منصور جعفري فشارکي (رفيعي)، تهران، تاريخ ايران، ۱۳۶۴.
    • سيدکباري، عليرضا، گلشن ابرار 2، قم، پژوهشکده باقرالعلوم، 1386.
    • شهوند، علي و مهدي اسدي، «عوامل مؤثر بر قاچاق اسلحه در خليج‌فارس و بندر بوشهر طي سال‌هاي قبل از جنگ جهاني اول (1297-1331ق)»، 1399، پژوهشنامه تاريخ‌هاي محلي ايران، ش 16، ص 123ـ142.
    • شيخ‌نوري، محمدامير، جنبش ضد استعماري جنوب؛ مبارزات آيت‌الله بلادي بوشهري در جنگ جهاني اول عليه انگلستان، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1392.
    • طباطبايي بروجردي، سيدحسين، جامع احاديث الشيعه في احکام الشريعه، قم، المهر، ۱۳۸۰.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، تفسير الميزان، تهران، رجاء، 1379.
    • طرفداري، علي‌محمد، «تاريخ‌نگاري ناسيوناليستي معاصر ايران و پايه‌گذاري اوهام تاريخي مقدس»، 1390، سوره انديشه، ش 50و51، ص 219ـ225.
    • عاشوري‌نژاد، عباس، «بررسي تشخيص هويت قيام جنوب از منظر سرداران مجاهد بوشهر و تأثير آن بر مبارزات ضد استعماري اين منطقه در جنگ جهاني اول» در: مجموعه مقالات کنگره ملي شهيد رئيس‌علي دلواري، قم، موعود اسلام، 1392.
    • غفوري، علي، تاريخ جنگ‌هاي ايران از مادها تا به امروز، تهران، اطلاعات، 1388.
    • فراشبندي، عليمراد، گوشه‌اي از تاريخ انقلاب مسلحانه مردم مبارز تنگستان، دشتي و دشتستان عليه استعمار، تهران، انتشار، 1362.
    • فن ميکوش، داگوبرت، واسموس، ترجمة کيکاووس جهان داري، تهران، شهاب ثاقب، 1383.
    • قطبي، بهروز، اسناد جنگ جهاني اول در ايران، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، ۱۳۷۰.
    • کارگر جهرمي، وحيد، شرح زندگي و انديشه سياسي آيت‌الله سيدعبدالحسين لاري، تهران مرکز اسناد انقلاب اسلامي، ۱۳۹۸.
    • کاووسي، محمدحسن و نصرالله صالحي، جهاديه علما و مراجع در جنگ جهاني اول، تهران، وزارت امور خارجه، 1376.
    • کرماني، ناظم‌الاسلام، تاريخ بيداري ايرانيان، تهران، اميرکبير، ۱۳۷۱.
    • كوئن، بروس، مباني جامعه‌شناسي، ترجمه و اقتباس غلامعباس توسلي و رضا فاضل، تهران، سمت، 1376.
    • مشايخي، عبدالکريم، جايگاه روحانيت در انقلاب مشروطيت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، ۱۳۹۳.
    • ـــــ ، حاج سيدمحمدرضا کازروني، تهران، صفحه سفيد، 1394.
    • مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، تهران، صدرا، 1387، ج 2.
    • ـــــ ، مجموعه آثار، تهران، صدرا، 1387، ج 17.
    • مطهري‌زاده، موسي، ناصر ديوان کازروني به روايت اسناد، تهران، کازرونيه، 1383.
    • ملايي تواني، عليرضا، «جنگ جهاني اول، آلمان‌ها و رخنه در ساختار اجتماعي و سياسي ايران»، 1376، تاريخ معاصر ايران، ش 3، ص 25ـ48.
    • موسوي خميني، سيدروح‌الله، صحيفه نور، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي‌، 1378.
    • ـــــ ، صحيفه امام، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1385.
    • موسوي، محمدصادق و همکاران، فرهنگ عاشورا، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1386.
    • نبوي، محمدحسن، «جنبش روحانيون در قيام ضداستعماري مردم جنوب»، در: مجموعه مقالات قيام جنوب در جنگ جهاني اول، بوشهر، علوي،1373.
    • ورداسبي، ابوذر، شريعتي و روحانيت، تهران، ابوذر، 1360.
    • هومن، حيدرعلي، راهنماي علمي در پژوهش کيفي، تهران، سمت، 1381.
    • ياحسيني، قاسم، نگاهي به مبارزات و انديشه‌ها‌ي آيت‌الله سيدعبدالله بلادي بوشهري، بوشهر، شروه، 1383.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Yaghoubi, Mohammad taher, Qureshi Kerein , Seyed hasan, ’Ali Husseini , Mashaallah.(2025) The Manifestation of Islamic Teachings and Imam Hussein Uprising in the Identity of the Heroes of Anti-Colonial Uprising in Southern Iran during the First World War. , 18(1), 95-116

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad taher Yaghoubi; Seyed hasan Qureshi Kerein ; Mashaallah ’Ali Husseini ."The Manifestation of Islamic Teachings and Imam Hussein Uprising in the Identity of the Heroes of Anti-Colonial Uprising in Southern Iran during the First World War". , 18, 1, 2025, 95-116

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Yaghoubi, M, Qureshi Kerein , S, ’Ali Husseini , M.(2025) 'The Manifestation of Islamic Teachings and Imam Hussein Uprising in the Identity of the Heroes of Anti-Colonial Uprising in Southern Iran during the First World War', , 18(1), pp. 95-116

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Yaghoubi, M, Qureshi Kerein , S, ’Ali Husseini , M. The Manifestation of Islamic Teachings and Imam Hussein Uprising in the Identity of the Heroes of Anti-Colonial Uprising in Southern Iran during the First World War. , 2025; 18(1): 95-116