, Volume 19, Issue 1, No 52, Year 2025 , Pages 27-50

    The Standard Islamic Seminary from the Perspective of Ayatullah Haj Sheikh Abdul Karim Ha’eri Yazdi

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Hamed gharaati / PhD in Shia Studies, the University of Religions and Denominations, Assistant Professor of History, Baqir al Uloom University / gharaati_1359@yahoo.com
    Abstract: 
    Shia seminaries have for long had a great and continuous role in maintaining, developing and improving the level of Islamic beliefs and have been influential in various social fields. This success has been achieved through the piety, sincerity, jihad, tact, discretion and acumen of the leaders of the seminary in different historical periods. In the meantime, experiencing various ups and downs and opportunities and threats in the Qajar and Pahlavi eras, the Qom seminary has been one of the most active and influential seminaries in recent centuries under the leadership of Ayatullah Ha’eri Yazdi. Relying on his opinions, positions and performance, this research examines Qom's standard Islamic seminary in the special first Pahlavi era from his point of view. Using references and library sources, it regards principles such as planning, gaining knowledge, providing livelihood, observing moral principles, gaining public trust, and reforming methods and processes as the standards of Islamic seminary with regard to students and people. From his point of view, principles such as foresight, prioritization, prudence, and expediency were among the essentials of relations with Pahlavi statesmen.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :حوزه تراز اسلامی از منظر آیت‌‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی*
    Abstract: 
    حوزه های علمیه شیعه از دیرباز نقش سترگ و مستمری در صیانت، توسعه و ارتقای سطح باورهای اسلامی داشته و در عرصه های گوناگون اجتماعی نقش آفرین بوده اند. این توفیق به دست نیامده است، مگر با تقوا، اخلاص، جهاد، تدبیر، دقت و تیزبینی زعمای حوزه در مقاطع تاریخی. در این میان، حوزه‌ی علمیه قم با زعامت آیت الله حائری یزدی با تجربه فراز و نشیب ها و فرصت ها و تهدیدهای گوناگونی در عصر قاجار و پهلوی اول از فعال ترین و تأثیرگذار ترین حوزه های علمیه در قرون اخیر بوده است. این تحقیق با تکیه بر آراء، مواضع و عملکرد ایشان به مثابه مجدد حوزه‌ی علمیه قم، حوزه تراز اسلامی در موقعیت خاص پهلوی اول از دیدگاه ایشان را واکاوی کرده و با استفاده از منابع استنادی و کتابخانه ای، اصولی همچون برنامه ریزی، علم آموزی، تأمین معیشت، رعایت اصول اخلاقی، جلب اعتماد عمومی، اصلاح شیوه ها و فرایندها را از معیارهای حوزه تراز اسلامی نسبت به طلاب و مردم از دیدگاه ایشان دانسته و اصولی همانند بصیرت، اولویت سنجی، تدبیر و مصلحت سنجی و تعدیل سیاست های دولتمردان را رسالت حوزه در قبال دولتمردان پهلوی اول برشمرده است.
    References: 
    • احمدي، محمدرضا، خاطرات آيت‌‌الله محمدعلي گرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381.
    • اراکی، محمدعلی، «مصاحبه با استاد بزرگوار آیت‌‌الله العظمی اراکی»، آیینه‌داران حقیقت: مصاحبه‌های مجله حوزه با عالمان و دانشوران حوزوی، تهیه و تدوین مجله حوزه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲.
    • ـــــ ، «سخنی در پایگاه اصلی انقلاب»، یاد، 1365، ش 4، ص 23ـ50.
    • امین، سيدمحسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف، بي‌تا.
    • امینی، داود، «مروري بر زندگی آيت‌‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائري یزدي بنیانگذار حوزه علمیه قم به روایت اسناد»، گنجینه اسناد، 1374، سال پنجم، دفتر ۳و۴، ص 12ـ37.
    • بصیرت‌منش، حمید، علما و رژیم رضاشاه، تهران، عروج، 1376.
    • حائري یزدي، مرتضی، سرّ دلبران: عرفان و توحید ناب در ضمن داستان‌ها، به کوشش رضا استادي، قم، انصاري، 1377.
    • حائري یزدي، مهدي، خاطرات دکتر مهدي حائري یزدي، به‌ کوشش حبیب لاجوردي، تهران، کتاب نادر، ۱۳۸۱.
    • حائري، عبدالهادي، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران، امیرکبیر، 1381.
    • حسینی ‌زنجانی، سيداحمد، الکلام یجرّ الکلام، قم، حق‌بین، ۱۳۶۸.
    • خاتم یزدي، سيدعباس، خاطرات آيت‌الله خاتم یزدي، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381.
    • دولت‌آبادي، یحیی، حیات یحیی، چ چهارم، تهران، عطار، 1362.
    • ديدار رهبر معظم انقلاب با روحانيان، 1/12/1370.
    • ذاکري، علي‌اکبر، «رفتارشناسی سیاسی آيت‌الله حائري»، حوزه، 1383، سال بيست و يكم، ش 6.
    • رازي، محمدشریف، آثار الحجة، قم، دارالکتب، 1365.
    • ریحان‌الله یزدي، سيدعلیرضا، آيینه دانشوران، تهران، مصطفوي، 1354.
    • سازمان اسناد ملی ایران، اسناد وزارت امور خارجه، ش تنظیم ۱۲-۱۰۲۶۰۰.
    • سیدکباري، علیرضا، حوزه‌هاي علمیه شیعه در گستره جهان، تهران، اميركبير، ۱۳۷۸.
    • شبیري زنجانی، سيداحمد، جنگل مولی؛ سفرنامه از زنجان تا قم، بي‌جا، بي‌نا، بي‌تا.
    • شعبانی، اولیاء، معمار فضیلت، قم، مركز پژوهش‌هاي صدا و سیما، ۱۳۸۰.
    • شکوري، ابوالفضل، «مرجع دوراندیش و صبور آیت‌‌الله حائري، مؤسس حوزة علمیه قم»، یاد، 1368، ش ۱۷، ص 103ـ162.
    • شمس، سيدمحمدکاظم و دیگران، مؤسس حوزه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۳.
    • صدر، محسن، خاطرات صدرالاشراف، بي‌جا، وحید، 1364.
    • طبسی، محمدرضا، «مصاحبه با آیت‌الله حاج شیخ محمدرضا طبسی»، حوزه، 1368، ش 34.
    • فیاضی، عمادالدین، حاج شیخ عبدالکریم حائري، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۸.
    • کریمی ‌جهرمی، علی، آيت‌الله مؤسس مرحوم آقاي حاج ‌شیخ عبدالکریم حائري، قم، دارالحکمه، 1372.
    • گروهی از نویسندگان، امام و روحانیت، تهران، دفتر سياسى سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، 1362.
    • «گفت‌وگوي آيت‌الله مرعشي نجفي از شاگردان شيخ عبدالكريم»، مؤسسة مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي، در:
    • https://psri.ir/page=search
    • محقق داماد، سيدعلی، «مصاحبه با حضرت آیت‌‌الله حاج سیدعلی‌آقا محقق داماد»، حوزه، 1383، ش 126، ص 13ـ84.
    • محقق داماد، سيدمصطفی، «مصاحبه با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدمصطفی محقق داماد»، حوزه، 1383، ش 125، ص 30ـ148.
    • محمدي، ذکرالله، حضرت آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائري، قم، زائر،‌ ۱۳۸۳.
    • منظورالاجداد، سيدمحمدحسين، مرجعیت در عرصه اجتماع و سیاست: اسناد و گزارش‌هايي از آیات عظام نائینی، اصفهانی، قمی، حائري و بروجردي، 1292 تا 1339 شمسی، تهران، شیرازه، 1379.
    • موسوی خمینی، سيد‌روح‌الله، چهل حديث، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني، 1380.
    • ـــــ ، صحيفه نور، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني، بي‌تا.
    • نوري، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، بیروت، آل‌البیت، 1408ق.
    • نیکوبرش، فرزانه، بررسي عملکرد سياسي آيت‌‌الله حاج شيخ عبدالکريم حائري یزدی، تهران، بین‌الملل، 1382.
    • ویکی فقه، مدخل «ابراهیم‌بن محمد ریاضی نجف آبادی» و مدخل «محمدعلی شاه‌آبادی»، در: https://fa.wikifeqh.ir
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    gharaati, Hamed.(2025) The Standard Islamic Seminary from the Perspective of Ayatullah Haj Sheikh Abdul Karim Ha’eri Yazdi. , 19(1), 27-50

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hamed gharaati."The Standard Islamic Seminary from the Perspective of Ayatullah Haj Sheikh Abdul Karim Ha’eri Yazdi". , 19, 1, 2025, 27-50

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    gharaati, H.(2025) 'The Standard Islamic Seminary from the Perspective of Ayatullah Haj Sheikh Abdul Karim Ha’eri Yazdi', , 19(1), pp. 27-50

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    gharaati, H. The Standard Islamic Seminary from the Perspective of Ayatullah Haj Sheikh Abdul Karim Ha’eri Yazdi. , 2025; 19(1): 27-50