Pages:
87-100
Receive Date: 2025/03/30
Accept Date: 2025/03/30
Abstract:
With the emergence of Muhammad ibn Abdul Wahhab and his alliance with Muhammad ibn Saud, the ancestor of the Al-Saud family, the ideology of Wahhabism gradually spread and became widespread in the Arabian Peninsula by the power of the sword After World War I and the formation of the third Saudi government by King Abdulaziz, the tribal leaders of Najd, who were traditional and fundamentalist followers of Wahhabism, played an important role in consolidating his power under the name of the "Muslim Brotherhood". But after a while, observing Abdul Aziz's transformation and deviation from Wahhabi standards, they began to confront him. This confrontation led to the confrontation and suppression of the "Muslim Brotherhood". Although Abdul Aziz apparently silenced the sedition, this thought remained hidden in hearts and breasts until, once again in 1979, the "New Muslim Brotherhood" led by Juhaiman revolted against the government and existing heresies by capturing the Masjid al-Haram. Using a "historical" method and a descriptive-analytical approach, this article examines the causes and nature of this conflict, which is rooted in the opposition between traditional Wahhabism and state Wahhabism.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تقابل وهابیت سنتی و وهابیت دولتی در عربستان سعودی (از 1920 تا 1980 میلادی)
Abstract:
با ظهور محمد بن عبدالوهاب و اتحاد او با محمد بن سعود جد خاندان آلسعود، ایدئولوژی وهابیت با قدرت شمشیر بهتدریج در شبهجزیرهی عربستان منتشر و فراگیر شد. پس از جنگ جهانی اول و تشکیل دولت سوم سعودی توسط ملک عبدالعزیز، سران قبایل نجد که از پیروان سنتی و بنیادگرای وهابیت بودند، تحت عنوان «جمعیت اخوان» در تحکیم قدرت او نقش مهمی داشتند. اما پس از مدتی با مشاهدهی دگرگونی و انحراف عبدالعزیز از معیارهای وهابیت، به مقابله با او پرداختند. این تقابل منجر به رویارویی و سرکوب «جمعیت اخوان» گردید. گرچه در ظاهر، عبدالعزیز فتنه را خاموش کرد، اما این تفکر در قلبها و سینهها نهفته ماند تا بار دیگر در سال 1979 «جمعیت اخوان جدید» به رهبری جهیمان با تسخیر مسجدالحرام در برابر حکومت و بدعتهای موجود به قیام پرداخت. بررسی علل و چگونگی این کشمکش که ریشه در تقابل وهابیت سنتی و وهابیت دولتی دارد، موضوع محوری این جستار است که با روش «تاریخی» و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به آن پرداخته است.
References:
- ابنتیمیه، احمد، مجموع فتاوی شیخ الاسلام احمد بن تیمیه، جمع و ترتیب عبدالرحمان بن محمد بن قاسم، ساعده ابنه محمد، السعودیه، وزارة الشؤون الاسلامیة و الاوقاف و الدعوة و الارشاد، 1995.
- ابوریش، سعید، آلسعود و انتفاضة الحرم، تهران، جزوة سازمان انقلاب اسلامی، 1379.
- ابوعلیه، عبدالفتاح، من محاضرات فی تاریخ الدولة السعودیة الاولی، ریاض، الانوار للنشر و التوزیع، 1969.
- آقائی، سیدداود، سیاست و حکومت در عربستان سعودی، تهران، کتاب سیاسی، 1368.
- برزگر، ابراهیم، «تحولات سیاسی اجتماعی عربستان سعودی»، 1374، خاورمیانه، سال دوم، ش44، ص 131ـ172.
- دکمجیان، هرایر، «جنبشهای اسلامی در جهان عرب»، ترجمة حمید احمدی، تهران، کیهان، 1366.
- دوانی، علی، فرقههای وهابی و پاسخ به شبهات آنها، چ دوم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1366.
- الرشید، مضاوی، تاریخ العربیة السعودیة بین القدیم و الحدیث، بیروت، دارالساقی، 2005.
- روزنامة اطلاعات، ش15253، آبان 1358.
- سبحانی، جعفر، «آشنایی بیشتر با مکتب سلفیه»، 1388، میقات حج، ش67، ص 145ـ158.
- السعید، ناصر، خاندان سعودی را بشناسیم، ترجمة ابومیثم، تهران، فراهانی، 1367.
- صاحبی، محمدجواد، اندیشة اصلاحی در نهضتهای اسلامی، تهران، کیهان، 1367.
- طاهری، سیدمهدی و شجاع احمدوند، «وهابیت و استمرار حاکمیت آلسعود»، 1394، جهان اسلام، سال پنجم، ش4، ص87ـ111.
- عنایت، حمید، سیری در اندیشة سیاسی عرب، تهران، امیرکبیر، 1358.
- عنایتی، علیرضا، «پایههای مشروعیت سیاسی در عربستان و نقاط قوت و ضعف آن»، در: کتاب خاورمیانه ۹: ویژة مسائل داخلی عربستان، تهران، مؤسسة فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر، 1391.
- فیلبی، هاری سانت جون، العربیة السعودیه، ریاض، مکتبة العبیکان، 2002.
- قادری، حاتم، اندیشة سیاسی در اسلام و ایران، تهران، سمت، 1395.
- قلیزاده، محمدرضا، منازعات فرقهای و تحول مذهبی در ایران، قم، حبیب، 1388.
- الکاتب، احمد، الفکر السیاسی الوهابی، بیروت، دارالشوری، الدراسات و الاعلام، 2004.
- الگار، حامد و دیگران، نهضت بیدارگری در جهان اسلام، ترجمة سیدمحمدمهدی جعفری، تهران، شرکت انتشار، 1362.
- لاکرو، استفان، بازخوانی ماجرای جهیمان العتیبی، ترجمة محمدحسین رفیعی، تهران، آینة پژوهش، 1386.
- لیسی، رابرت، سرزمین سلاطین، ترجمة فیروزه خلعتبری، چ سوم، تهران، شباویز، 1367.
- مطهری، مرتضی، نهضتهای اسلامی در صد سالة اخیر، تهران، صدرا، 1387.
- مکارم شیرازی، ناصر، وهابیت بر سر دو راهی، قم، امام علی بن ابیطالب، 1394.
- نصیری دامغانی، عباس، جریانشناسی سلفی تکفیری، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی، 1393.
- هوشنگی، حسین و دیگران، بنیادگرایی و سلفیه: بازشناسی طیفی از جریانهای دینی، تهران، دانشگاه امام صادق، 1390.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hamedi, Zhra, Azimian , Abdolrasuol, Pourhassan Darabi , Jalil.(2025) The Confrontation between Traditional Wahhabism and state Wahhabism in Saudi Arabia (from 1920 to 1980). Tarikh Islam dar Ayene-ye pazhuhesh, 21(2), 87-100 https://doi.org/10.22034/tarikh.2025.2022061
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Zhra Hamedi; Abdolrasuol Azimian ; Jalil Pourhassan Darabi ."The Confrontation between Traditional Wahhabism and state Wahhabism in Saudi Arabia (from 1920 to 1980)". Tarikh Islam dar Ayene-ye pazhuhesh, 21, 2, 2025, 87-100
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hamedi, Z, Azimian , A, Pourhassan Darabi , J.(2025) 'The Confrontation between Traditional Wahhabism and state Wahhabism in Saudi Arabia (from 1920 to 1980)', Tarikh Islam dar Ayene-ye pazhuhesh, 21(2), pp. 87-100
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hamedi, Z, Azimian , A, Pourhassan Darabi , J. The Confrontation between Traditional Wahhabism and state Wahhabism in Saudi Arabia (from 1920 to 1980). Tarikh Islam dar Ayene-ye pazhuhesh, 2025; 21(2): 87-100