سال نوزدهم، شماره دوم، پياپي 53، پاييز و زمستان 1401، ص 5 ـ 20

* مصطفي بيگ‌محمدي/ طلبه خارج فقه و اصول و سطح چهار تاريخ و سيره پيامبر اعظم (ص) مؤسسة آموزشي پژوهشي امام رضا (ع)     m.b.mohammadi65@gmail.com
محمدجواد ياوري سرتختي/ استاديار گروه تاريخ دانشگاه باقرالعلوم (ع)    javadyavari@yahoo.com
دريافت: 15/07/1401 ـ پذيرش: 25/11/1401
چکيده
امروزه از سوي برخي از شيعيان درباره فرجام امامان معصوم(ع) چنين مطرح مي‌گردد که شيخ صدوق (م381ق) معتقد به نظريه شهادت همه امامان معصوم(ع) بوده و شيخ مفيد (م413ق) برخلاف اين نظريه، شهادت همة اهل‌بيت(ع) را قابل اثبات نمي‌داند. وجود چنين ديدگاهي و تأثير اختلاف نظر عالمان شيعه بر انديشه شيعيان سبب گرديد تا هر دو ديدگاه براساس منطق مطالعات تاريخي بررسي و ارزيابي شود. تحقيقات به‌عمل‌آمده نشان داد که در آثار شيخ مفيد اصطلاحات عامي مانند «مَاتَ»، «مَضي»، «تُوُفِي» و غير آن براي شهادت اهل‌بيت(ع) به‌کار رفته و برخي محققان، از اين کلمات سوء برداشت کرده و تصور نموده‌اند که ايشان، به شهادت همه معصومان(ع) ـ مگر معدودي ـ معتقد نبوده است. 
کليد‌واژه‌ها: امامان شيعه(ع)، اخبار شهادت امامان(ع)، شيخ صدوق، شيخ مفيد.